Spór o istnienie świata
Już tytuł głównego dzieła, „Spór o istnienie świata”, zwraca uwagę na rangę zagadnień, którymi zajmował się Roman Ingarden, polski fenomenolog i estetyk, jeden z najważniejszych filozofów XX wieku.
Instytut Filozofii Uniwersytetu im. Heinricha Heinego w Düsseldorfie oraz Instytut Polski w Düsseldorfie organizują polsko-niemiecką konferencję filozoficzną z okazji ogłoszonego przez Sejm Roku Romana Ingardena 2020 i zapraszają do udziału zainteresowaną publiczność.
Konferencja „Spór o istnienie świata” odbędzie się w poniedziałek, 26-go października 2020 w godz. 15.00-20.00 w Sali konferencyjnej „Haus der Universität“ w Düsseldorfie. Konferencja będzie również transmitowana na żywo online na kanale YouTube Uniwersytetu Heine Heinrich w Düsseldorfie https://www.youtube.com/channel/UCz78Aka2Ukfo2S5KfXApTiw .
Do udziału w konferencji organizatorzy pozyskali wybitnych przedstawicieli nauk filozoficznych z obu krajów.
Uroczystego otwarcia dokona prof. dr Andrzej Przyłębski, Ambasador Rzeczypospolitej Polskiej w Niemczech, z wykształcenia także filozof.
Na program składają się następujące wystąpienia:
Prof. dr habil. Christoph Kann, Instytut Filozofii, Uniwersytet im. Heinricha Heinego w Düsseldorfie: „Roman Ingarden w kontekście współczesnej filozofii“
Prof. dr habil. Jagna Brudzińska, Polska Akademia Nauk, Instytut Filozofii i Socjologii, Archiwum Husserla, Uniwersytet w Kolonii: „Od ucznia do przyjaciela. Roman Ingarden i Edmund Husserl albo fenomenologia w trudnym czasie“
Dr habil. Anita Pacholik-Żuromska, Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika w Toruniu: „Jak filozofia Romana Ingardena może wpłynąć na współczesną filozofię ducha?”
Prof. dr habil. Arkadiusz Chrudzimski, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Filozofii: „Roman Ingarden o ontologii intencjonalności“
Prof. dr habil. Dr. h.c. Dieter Birnbacher, Instytut Filozofii, Uniwersytet im. Heinricha Heinego w Düsseldorfie: „Ingarden o ontologii dzieła muzycznego: Dzieło jako otwarty imperatyw“
Prof. dr habil. Zdzisław Krasnodębski, Uniwersytet w Bremie, członek Parlamentu Europejskiego: „Roman Ingarden – Podsumowanie“
Roman Ingarden (1893-1970) był największym polskim fenomenologiem i zalicza się do klasyków filozofii. Jego opus magnum „Spór o istnienie świata” porównywany jest do arystotelesowskiej „Metafizyki”, biblii filozofii. Jego myśli przyczyniły się znacząco do rozwoju postmodernizmu w teorii sztuki.
Roman Ingarden studiował matematykę i filozofię na Uniwersytecie we Lwowie. W 1912 r. przeniósł się na Uniwersytet Georga Augusta w Getyndze, gdzie kontynuował studia filozoficzne pod kierunkiem fenomenologa Edmunda Husserla. W 1918 r. obronił doktorat pod kierunkiem Husserla na Uniwersytecie Alberta Ludwiga we Freiburgu pt. „Intuicja i intelekt u Henryka Bergsona”.
Po obronie doktoratu Ingarden wrócił do Polski, gdzie pracował nad habilitacją i uczył matematyki, psychologii i filozofii w gimnazjum. W 1925 r. został pracownikiem naukowy na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, gdzie w 1933 r. otrzymał tytuł profesora.
Podczas Drugiej Wojny Światowej Roman Ingarden przebywał we Lwowie, gdzie nie tylko dalej oficjalnie prowadził zajęcia na uniwersytecie, ale także brał tam czynny udział w tajnym nauczaniu podziemnego Uniwersytetu Lwowskiego. W czasie okupacji – odcięty od literatury fachowej – rozpoczął prace nad swoim największym dziełem filozoficznym „Spór o istnienie świata”, co umożliwiło mu przetrwanie najcięższych czasów.
W 1946 roku zaproponowano mu katedrę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W okresie stalinizmu w 1949 roku Ingarden został obłożony zakazem nauczania. W 1957 roku zakaz ten został zniesiony.
Roman Ingarden studiował u ucznia Franza Brentano Kazimierza Twardowskiego, u Edmunda Husserla, był przyjacielem Edyty Stein. Do najważniejszych uczniów Ingardena należał ks. Józef Tischner, filozof Solidarności.
Za życia Romana Ingardena ukazały się jego 224 dzieła (prawie cały dorobek naukowy Ingardena jest dostępny w języku niemieckim). „Spór o istnienie świata” (1947, 1948), ” O dziele literackim” (1931), „Studia z estetyki” (1957-1970), ” O pytaniach esencjalnych” (1925) to najważniejsze dzieła polskiego filozofa. Roman Ingarden wygłosił około 300 wykładów w kraju i za granicą. Publikacja jego dzieł filozoficznych liczy obecnie trzynaście tomów. W 1975 roku ukazał się popularny tekst Ingardena, który można polecić każdemu: „Książeczka o człowieku”.