24 września 2021 r. mija 200 lat od urodzin Cypriana Kamila Norwida (ur. 24 września 1821 r. w miejscowości Laskowo-Głuchy – zm. 23 maja 1883 r. w Paryżu) – wybitnego polskiego twórcy romantycznego, poety, prozaika, dramatopisarza, rzeźbiarza, malarza i rysownika.
Większą część życia spędził na emigracji – w Niemczech, Włoszech, Belgii, Anglii i Stanach Zjednoczonych, by ostatecznie osiąść w Paryżu.
W swojej twórczości Norwid odwoływał się do narodowej i europejskiej tradycji, a zarazem był odważnym nowatorem oraz krytykiem różnych przejawów życia społecznego i politycznego. Patriotyzm podnosił do rangi najwyższej wartości. Na zawsze weszły do zbiorowej świadomości Norwidowe frazy, takie jak: „Ojczyzna to wielki, zbiorowy obowiązek”.
Do najważniejszych poematów Norwida należą „Promethidion”, „Quidam” i „Rzecz o wolności słowa”. W latach 1865-66 stworzył cykl swoich najpiękniejszych wierszy „Vade-mecum”, zawierający m.in. takie wiersze jak „Bema pamięci żałobny rapsod” i „Fortepian Chopina”. Arcydziełem prozy poetyckiej są „Czarne kwiaty” i „Białe kwiaty”. Do najwybitniejszych nowel Norwida należą „Ad leones!”, „Bransoletka”, „Cywilizacja” i „Stygmat”. Najbardziej znanymi jego dramatami są: „Za kulisami”, „Kleopatra i Cezar” i „Pierścień wielkiej damy”.
W języku japońskim istnieją przekłady: „Ad leones!” (tłum. profesor Kyoko Numano) i „Czarne kwiaty” (tłum. prof. Koichi Kuyama). Z dramatu „Za kulisami” (1865) przetłumaczone zostało motto do powieści ”Popiół i diament” Jerzego Andrzejewskiego (1948): „Coraz to z ciebie, jako z drzazgi smolnej,/ Wokoło lecą szmaty zapalone;/ Gorejąc nie wiesz, czy Stawasz się wolny,/ Czy to, co twoje, ma być zatracone?/ Czy popiół tylko zostanie i zamęt,/ Co idzie w przepaść z burzą? – czy zostanie/ Na dnie popiołu gwiaździsty dyjament,/ Wiekuistego zwycięstwa zaranie…”. Jego twórczy wkład w nowoczesną polską literaturę, a szerzej w polską kulturę, jest ogromny.
W uznaniu zasług Cypriana Kamila Norwida dla polskiej sztuki i polskiej kultury, w 200-lecie jego urodzin, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2021 Rokiem Cypriana Kamila Norwida.
Zdjęcie: © Michał Szweycer – Polona.pl
