W dniu 3 listopada rozpoczęła się wystawa „Warszawa. Feniks z popiołów” w Muzeum Tsuruga Port Humanitaryzmu w Tsurudze, w prefekturze Fukui. Jest to już czwarta w Japonii odsłona wystawy, odbywającej się w ramach 80. rocznicy Powstania Warszawskiego, po premierowej ekspozycji w Hiroszimie (15.11.2023 – 5.02.2024), a następnie w Osace (16.04 – 17.07) oraz w Sapporo (8-30.08).
Projekt został zrealizowany przez Muzeum Powstania Warszawskiego, Urząd m. st. Warszawy oraz Instytut Adama Mickiewicza, we współpracy z Muzeum Tsuruga Port Humanitaryzmu oraz przy wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP oraz Instytutu Polskiego w Tokio.
Podczas ceremonii otwarcia głos zabrał zastępca ambasadora RP w Japonii Tomasz Gwozdowski, przedstawiciel gubernatora prefektury Fukui Mutsumi Tanaka, burmistrz miasta Tsurugi Koji Yonezawa oraz dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski. W ceremonii udział wzięli także uczniowie liceum w Tsurudze oraz studenci Uniwersytetu Fukui, którzy – jako wolontariusze – pełnią funkcję przewodników w Muzeum Tsuruga Port Humanitaryzmu.
Wystawa ukazuje losy Warszawy w trzech okresach. Rozpoczyna się od ukazania Warszawy przedwojennej – dynamicznie rozwijającej się europejskiej stolicy, z bogatym życiem kulturalnym. Kolejne części wystawy przedstawiają Warszawę okupowaną przez Niemców: politykę hitlerowców wobec ludności żydowskiej i polskiej, terror uliczny oraz życie mieszkańców w ekstremalnych warunkach. Kulminacją opowieści jest Powstanie Warszawskie. Ostatni fragment ekspozycji poświęcono powojennemu odrodzeniu miasta, które – niczym Feniks z popiołów – powstało z gruzów, by stać się nowoczesną metropolią.
Nasza wystawa „Warszawa. Feniks z popiołów” została przygotowana z myślą o młodym pokoleniu, dlatego wykorzystaliśmy kolorowe archiwalne zdjęcia z powstańczej kroniki filmowej, kopie dokumentów i repliki, a także elementy dźwiękowe, interaktywne i multimedialne. Do dyspozycji odwiedzających oddajemy również film „Miasto ruin”, który jest cyfrową rekonstrukcją lotu samolotu nad zniszczoną i opuszczoną wiosną 1945 roku Warszawą. Zwiedzający mogą porównać te obrazy z fotografiami współczesnej Warszawy pokazującymi, jak wspaniale prezentuje się dzisiaj Warszawa – w swoim przemówieniu powiedział dyrektor Jan Ołdakowski, który po ceremonii otwarcia oprowadził zebranych gości po wystawie.
Wystawa została zorganizowana w miejscu niezwykle ważnym dla relacji polsko-japońskich. Do portu w Tsurudze bowiem, w latach 20. XX wieku przypływały z Władywostoku tzw. dzieci syberyjskie, czyli sieroty po polskich zesłańcach na Syberię, ocalone przez Polski Komitet Ratunkowy Dzieci Dalekiego Wschodu we współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych Japonii oraz Japońskim Czerwonym Krzyżem. Do portu w Tsurudze, w latach 40. XX wieku przybywali też uchodźcy, w tym liczni Polacy żydowskiego pochodzenia, uciekając przed prześladowaniami ze strony nazistowskich Niemiec z „wizami życia” wydanymi przez japońskiego konsula w Kownie Chiune Sugiharę.
Szczególnie istotny związek Tsurugi z Powstaniem Warszawskim podkreślił burmistrz Koji Yonezawa, który przypomniał, że wśród oddziałów walczących w obronie Warszawy znajdowała się specjalna jednostka „Jerzyki”, dowodzona przez Jerzego Strzałkowskiego, będącego jednym z polskich dzieci syberyjskich, które przybyły do portu w Tsurudze. Burmistrz Yonezawa podziękował także za zaproszenie przez Marszałka Senatu RP grupy licealistów z Tsurugi do Polski w 2023 r. Podczas pobytu w Polsce, licealiści z Tsurugi mieli okazję zwiedzić Muzeum Powstania Warszawskiego.
Wystawa „Warszawa. Feniks z popiołów” będzie dostępna w Tsurudze dla zwiedzających do 24 lutego 2025 r.
Zdjęcia: Instytut Polski w Tokio
