De Overeenkomst van Gdansk in 1980 was een mijlpaal in de Poolse geschiedenis: het gaf arbeiders het recht om te staken en om vakbonden te vormen los van de Communistische Partij. Zo ontstond de 10 miljoen leden sterke vakbond van “Solidarność”. Om de 40-ste verjaardag sinds het ontstaan van de vakbond onder de aandacht te brengen, gingen er in Brussel twee events door: het iconische logo van “Solidarność” werd geplaatst bij het hoofdkwartier van de NAVO en op 6 oktober 2021 was er een multimedia event “Roads to Freedom”.

De staking van 1980 in de Lenin Scheepswerf in Gdańsk veroorzaakte een golf van protesten over heel Polen. Al snel gingen meer dan een miljoen arbeiders in staking om de 21 eisen van het Stakingscomité te ondersteunen. Dit leidde tot de historische overeenkomst tussen de Poolse arbeiders en de communistische autoriteiten, die ondertekend werd in Gdańsk. Hierop ontstond de NSZZ (Onafhankelijke, Zelfsturende Arbeiders Unie ) „Solidarność, de eerste vakbond van een land van het Warschau Pact en de grootste tot dan toe wereldwijd. Negen jaar later, in 1989 viel het communisme in Polen en zes maand later gebeurde hetzelfde met de beroemde Berlijnse Muur.

De Beweging van Solidariteit belichaamde de hoop van miljoenen Polen op een beter en autonoom leven, op vrijheid. Op die manier drukten ze uit hoe hard ze opnieuw de controle over hun eigen lot wilden en hoezeer ze ernaar verlangden om weer lid te zijn van de familie van democratische staten, waar ze door het IJzeren Gordijn gedurende jaren van afgesloten waren.

41 jaar later dragen Polen nog steeds een stukje DNA van Solidariteit in zich. Ze weten nog hoe vele landen van overal in de wereld hulp boden op financieel en moreel vlak. Vandaag doen Polen hetzelfde door anderen bij te staan: partners in Europa, inclusief Wit-Rusland, Georgië, Moldavië, Oekraïne en de Westerse Balkanlanden en ook landen in Afrika en het Midden-Oosten. Poolse gemeenschappen wereldwijd hebben ook spontaan hulp geboden aan degene die het ergst getroffen waren door de pandemie.

Solidariteit heeft Polen en de hele wereld veranderd. Niet lang na de val van het communisme, werd Polen lid van de NAVO en de Europese Unie. Bij de plaatsing van het logo van “Solidarność” ter gelegenheid van de 40-ste verjaardag van de vakbond, zei de Permanente Vertegenwoordiger van de NAVO in 2020 dan ook “We kunnen geen betere plek geven aan dit symbool dan bij de NAVO, waar 30 bondgenoten dagelijks demonstreren wat solidariteit en verbondenheid betekenen”.

Als onderdeel van de viering van 40 jaar “Solidarność”, organiseerden het Pools Instituut in Brussel en de Permanente Vertegenwoordiging van Polen bij de NAVO op 6 oktober 2021 het multimedia event “Roads to Freedom”, met een live concert door muzikanten uit de Tsjechische republiek, uit Duitsland, Oekraïne en Wit-Rusland en door Lombard, de Poolse pop-rock band uit 1981, die in de jaren 80 bekend stond om zijn protestsongs. Het concert gaf een portret van de Poolse beweging van Solidariteit en de weg van Polen (terug) naar democratie. Het was ook een moment om terug te gaan in de tijd tot de ‘Euromaidan revolutie’ in Oekraïne en om de aandacht te richten op de democratische aspiraties van de inwoners van Wit-Rusland en stem te geven aan hun verlangen naar verandering.

Binnenkort hier een link naar de officiële opnames.

De historische verhaallijn van het multimedia event werd ontwikkeld in overleg met het Pools Instituut voor Nationale Herdenking en het Centrum voor Oost-Europese Studies. De Poolse Instituten in Praag en Minsk werkten nauw samen aan de programmatie van de videobijdragen van bands van de buurlanden van Polen: Vladimir Merta (Tsjechië), Stephan Krawczyk (Duitsland), Taras Kompanichenko (Oekraïne), Andrei Khadanovich (Wit-Rusland).

De introductie werd verzorgd door de Staatssecretaris voor het Ministerie van Buitenlandse Zaken van de Republiek Polen Szymon Szynkowski vel Sęk, door de Permanente vertegenwoordiger van de Republiek Polen bij de NAVO, Ambassadeur Tomasz Szatkowski, en door de ‘NATO Assistant Secretary General for Public Diplomacy’, Ambassadeur Baiba Braže.

Door de pandemie werd het event uitgesteld naar 2021.