Dit jaar herdenken we dat de bevrijding van Vlaanderen precies 80 jaar geleden plaatsvond, waarin de 1e Poolse Pantserdivisie onder bevel van generaal Stanisław Maczek een cruciale rol speelde. Het is algemeen bekend dat de Amerikanen, Canadezen, Britten en Fransen onder de bevrijders waren, maar tussen de landing in Normandië in de zomer van 1944 en de Duitse capitulatie in mei 1945 bevrijdde de 1e Poolse Pantserdivisie grote delen van Noord-Frankrijk, Vlaanderen en Nederland. Dit belangrijke hoofdstuk in onze gezamenlijke geschiedenis draagt bij aan sterke bilaterale relaties tussen onze landen. Het jubileum onderstreept niet alleen de diepe historische banden en de blijvende vriendschap tussen Polen en België, maar eert ook de heldhaftigheid en offers van de Poolse soldaten tijdens de bevrijding.

Tentoonstelling door Johannes Vande Voorde: Forgotten Heroes of the 1st Polish Armoured Division liberated Flemish cities from German occupation in 1944

ANTWERPEN
31 augustus – 15 september 2024
Stadhuis van Antwerpen
Grote Markt 1, 2000 Antwerpen

BRUSSEL
Buitententoonstelling, gepresenteerd in 3 rondes van 7 portretten elk, in totaal 21 portretten
30 augustus – 11 december
Ambassade van de Republiek Polen in Brussel
Avenue des Gaulois 29, 1040 Etterbeek

Meer info: www.poolse-helden.be
#ForgottenHeroes

De tentoonstelling is voorbereid door de Ambassade van de Republiek Polen in Brussel in samenwerking met het Pools Instituut Brussel.

Deze tentoonstelling maakt deel uit van een uitgebreide campagne gelanceerd door de Poolse Ambassade in België ter gelegenheid van de 80e verjaardag van de bevrijding van Vlaanderen. De campagne omvat een tentoonstelling, activiteiten op sociale media, de jaarlijkse herdenkingsceremonie in Lommel (29 september), een paneldiscussie en het slotevenement van de tentoonstelling (11 december).

Volg de Ambassade van de Republiek Polen in Brussel op Facebook voor meer informatie!

Historische Context
(gebaseerd op Machteld Venken, De soldaten van de Eerste Poolse Pantserdivisie: hun geschiedenis):
Toen de Sovjetunie op 17 september 1939 Polen binnenviel, verdedigde onder andere de 10e Pantsercavaleriebrigade het zuidoostelijke deel van het land. Geconfronteerd met overweldigende vijandelijke troepen besloot de brigade Polen te verlaten. Ze reisden door Hongarije, Roemenië en Joegoslavië en vervolgens per schip naar Italië, Spanje of Noord-Afrika. De meeste soldaten bereikten Frankrijk, waar ze zich bij het Franse leger voegden om de nazi-Duitse aanval in juni 1940 af te weren. Na de val van Frankrijk verhuisden ze naar het Verenigd Koninkrijk, waar ze werden ondergebracht in de 1e Pantserdivisie onder generaal Maczek, die deel ging uitmaken van de geallieerde strijdkrachten.

In augustus 1944 nam de divisie, bestaande uit ongeveer 16.000 soldaten en 300 tanks, deel aan de bevrijding van Noord-Frankrijk, België, Nederland en Duitsland. Ze speelden een cruciale rol in de Slag om Falaise, die de weg naar Parijs opende voor de geallieerden. Op 6 september 1944 stak de divisie de Belgische grens over bij Abele en Westouter, en bevrijdde in de daaropvolgende 16 dagen veel Vlaamse steden, waaronder Ieper, Roeselare, Tielt, Aalter, Gent, Lokeren, Sint-Niklaas en Beveren. Daarna staken ze de grens over naar Nederland en bevrijdden daar verschillende steden. Hun hoop om terug te keren naar Polen werd de kop ingedrukt door de besluiten van de Conferentie van Jalta, die Polen onder Sovjetinvloed plaatste. Veel soldaten konden niet naar huis terugkeren uit angst voor vervolging door het Sovjet-gesteunde communistische regime.

In België stierven ongeveer 400 soldaten van de divisie, waarvan 257 begraven zijn op de Poolse Militaire Begraafplaats in Lommel. Talrijke straten, plaquettes en monumenten in Vlaanderen eren hen. Zo zijn er onder andere de Polenstraat/ Polenlaan in Poperinge, Kemmel, Ieper en Stekene; het Generaal Maczekplein in Tielt en Beveren-Waas; en herdenkingsplaquettes in de Lakenhalle in Ieper en het Stadhuis van Gent. De inwoners van Vlaamse steden verwelkomden de soldaten van de divisie als bevrijders in september 1944. Veel Belgen boden hen onderdak aan, wat leidde tot vriendschappen en vaak ook huwelijken. Geconfronteerd met het dilemma om terug te keren naar het thuisland onder het communistische regime, besloten veel soldaten in het Westen te blijven. Tegen 1947 waren ongeveer 300 soldaten getrouwd met Vlaamse vrouwen en vestigden zich in bevrijde gemeenten.