Styl zakopiański, to kierunek w polskiej architekturze i sztuce użytkowej, zapoczątkowany w latach 90-tych XIX stulecia przez Stanisława Witkiewicza. Punktem wyjścia, do stworzenia nowego stylu, była dla artysty podhalańska sztuka ludowa, a w szczególności budownictwo góralskie. Zdaniem Witkiewicza, sztuka ta – powszechna niegdyś na obszarze całej Polski – przetrwała pod Tatrami, dzięki geograficznej izolacji. Pogląd ten, z gruntu fałszywy, stał się na przełomie XIX i XX w., podstawą do lansowania stylu zakopiańskiego jako stylu narodowego. W rezultacie, był to pierwszy polski styl narodowy, który wyszedł poza ramy teoretycznych rozważań i postulatów, dając praktyczne realizacje nie tylko w Zakopanem i na Podhalu, ale także w innych miejscowościach, m. in. w Wiśle, Aninie, Konstancinie, Przyborowie, Łańcuchowie, Warszawie, a nawet w Syłgudyszkach na Litwie.
Do pracy nad stylem rodzimym sprowokował Witkiewicza rozwój w Zakopanem architektury willowej w stylu szwajcarskim, wzorowanej na tyrolskich „szaletach”, a rozpowszechnianej od połowy XIX stulecia w innych uzdrowiskach karpackich oraz miejscowościach letniskowych. Budynki w stylu szwajcarskim miały z reguły ozdobnie szalowane deskami elewacje oraz charakterystyczną dekorację wycinaną misternie w desce. Takie wille i pensjonaty powstające obok typowych góralskich zagród, raziły – zdaniem Witkiewicza – obcością formy, gdyż nie były tak dobrze zharmonizowane z pejzażem tatrzańskim, jak budynki miejscowe. W swoich reportażach prasowych i artykułach polemicznych nawoływał do budowania „w stylu góralskim”.
Zamierzeniem Witkiewicza było więc „rozbudowanie” chałupy podhalańskiej w willę , czyli – co pokreślał – rozwinięcie jej „do wyższych, doskonalszych potrzeb życia”. W konsekwencji powstała architektura charakteryzująca się: wysoką, kamienna podmurówka, zrębową, odkrytą konstrukcją ścian, półszczytowym dachem gontowym, dekoracją wzorowaną na zdobnictwie podhalańskim, a także stylowym wyposażeniem. Do najbardziej znanych budowli w stylu zakopiańskim należą, obok „Koliby”, willa „Pod Jedlami”na Kozińcu oraz kaplica Uznańskich w Jaszczurówce. W stylu zakopiańskim zastosowanym do architektury murowanej, jest również gmach główny Muzeum Tatrzańskiego.
Wzniesienie „Koliby”, pierwszego domu w stylu zakopiańskim oraz gmachu głównego Muzeum Tatrzańskiego, ostatniego stylowego budynku, wyznaczają ramy czasowe trwania i rozwoju pierwszego polskiego stylu narodowego. Projektantem obu obiektów był Stanisław Witkiewicz.