– Historia „Solidarności” to także historia wspaniałych Polek, które z narażeniem życia podjęły nierówna walkę z komunistyczną machiną. Anna Walentynowicz, Henryka Krzywonos, Ewa Ossowska, Alina Pieńkowska, Joanna Duda-Gwiazda, Barbara Labuda to tylko kilka nazwisk spośród tysięcy bohaterek lat 80.tych, dzięki którym entuzjazm wiary w wymarzoną wolność przyniósł upragnione zmiany lat 1989/1990 – podkreślił Rafał Sobczak, dyrektor Instytutu Polskiego w Wiedniu.

Tygodniowa kampania Instytutu Polskiego obejmowała wspomnienia świadków historii poświęcone „Solidarności” oraz demokratycznemu przełomowi lat 1989/1990.  O fenomenie „Solidarności” w krajach byłego bloku wschodniego, a także o roli kobiet w przemianach społeczno-politycznych w Europie Środkowo-Wschodniej w ramach wspólnego przedsięwzięcia opowiedzieli: ambasador RP w Austrii Jolanta Róża Kozłowska, austriacki dyplomata, dyrektor Akademii Dyplomatycznej w Wiedniu ambasador dr Emil Brix, czeska aktywistka i sygnatariuszka Karty 77 Zuzana Brikcius, słowacka aktorka i polityk Magda Vášaryová,  ambasador Węgier w Polsce dr Orsolya Zsuzsanna Kovács oraz były wicekanclerz Austrii dr Erhard Busek. 

Ambasador Kozłowska, córka działacza PSL-Solidarność Jana Kozłowskiego i aktywistka opozycji demokratycznej podkreśliła ducha czasu przemian i pierwszych wolnych wyborów – Jako studentka wspominam ten czas, jako czas euforii i sukcesu. Szczególnie młodzi ludzie byli pełni entuzjazmu. W czasach komunizmu nawet nie myślałam, że mogłabym kiedyś pojechać na Zachód i tam studiować. Zapytana, co oznacza dla niej przemiana 1989/1990 roku odpowiedziała, że dla niej to „przede wszystkim wielki sukces, jaki Polacy odnieśli jako naród”. Ambasador dr Emil Brix, były konsul generalny w Krakowie, ambasador austriacki w Londynie i Moskwie, który w latach osiemdziesiątych angażował się w pomoc strajkującym w Gdańsku, podkreślił, że „to właśnie dzięki temu demokratycznemu zwrotowi udało się przezwyciężyć sztuczny podział Europy. Ta przemiana sprawiła nie tylko to, że przyniosła wolność i wolny rynek, ale również zintegrowała Europę. Także dla Austrii ta przemiana była istotna, ponieważ dzięki niej mogliśmy przystąpić do UE”.

Czeska aktywistka i sygnatariuszka Karty 77 Zuzana Brikcius przypomniała swoją historię walki z komunizmem w Czechosłowacji, prześladowania i ucieczkę do Austrii, gdzie mieszka do dziś. Jak zaznaczyła dla opozycji czechosłowackiej niezwykle istotne były kontakty z polskimi działaczami. – Poprzez swoje przywiązanie do wartości katolickich i rodziny kobiety odegrały w przemianach z 1989 roku ogromną rolę. –  ocenił dr Erhard Busek, były przewodniczący Austriackiej Partii Ludowej, wicekanclerz Austrii, minister nauki i edukacji. W latach 80.tych Erhard Busek wspierał politycznych emigrantów z Polski w Wiedniu oraz udzielał wsparcia „Solidarności”.

Słowacka aktorka i polityk Magda Vášaryová, była ambasador Czechosłowacji w Austrii, wiceminister Spraw Zagranicznych oraz była słowacka ambasador w Polskie opowiedziała o swojej wizycie na festiwalu filmowym w Wenecji w 1982 roku, gdzie od polskich kolegów, w tym Daniela Olbrychskiego, dostała koszulkę z napisem „Solidarność” – Wiedzieliśmy, że w Polsce coś się dzieje ważnego, ponieważ słuchaliśmy Radia Wolna Europa oraz Voice of America, ale granice z Polską zostały zamknięte. Te lata, aż do przemiany z 1989, miały negatywny wpływ na nasze stosunki bilateralne. Nie było żadnej komunikacji między naszymi uniwersytetami, a słowacka literatura nie była tłumaczona na język polski. Z kolei węgierska ambasador w Polsce dr Orsolya Zsuzsanna Kovács nawiązała do wydarzeń na Węgrzech w roku 1956 przytaczając postać jednej z bohaterek węgierskiej rewolucji Marii Wittner, która została ranna przez odłamki podczas inwazji sowieckiej. 

– Zwieńczenie naszej kampanii #Solidarność40 stanowi pokaz filmu dokumentalnego „Solidarność według kobiet” w reżyserii Marty Dzido i Piotra Śliwowskiego. „Solidarność według kobiet” to opowieść o zapomnianych bohaterkach solidarnościowej rewolucji, a zarazem ich portret współczesny. Film ukazuje historię kilkunastu odważnych Polek, których zaangażowanie w opozycję lat 80. wpłynęły na zmianę realiów politycznych w Polsce. Film dostępny będzie dla publiczności w wersji online w dniach 23 – 25 listopada na kanale Youtube Instytutu Polskiego w Wiedniu – powiedział dyrektor Rafał Sobczak.