6.04.2017 - 14.05.2017 Historia

„Samarytanie z Markowej” – wystawa w Braszowie

Wstrząsające losy polskiej rodziny Wiktorii i Józefa Ulmów, którzy w czasie II Wojny Światowej ratowali przed śmiercią Żydów i za co wraz z szóstką swoich dzieci zostali rozstrzelani przez niemieckich okupantów, będzie można poznać na wystawie „Samarytanie z Markowej” prezentowanej w Muzeum Cywilizacji Miejskiej w Braszowie.

Podczas II Wojny Światowej Niemcy wymordowali ok. 90 proc. z liczącej ok. 3,5 mln osób społeczności polskich Żydów. Według różnych szacunków, niemiecką okupację przeżyło ok. 40-120 tysięcy z nich, przede wszystkim ukrywając się wśród ludności polskiej, chowając się w lasach bądź w szeregach polskiej partyzantki. 
W 1942 roku polscy rolnicy Wiktoria i Józef Ulmowie z podkarpackiej wsi Markowa, mimo grożącej za to kary śmierci wprowadzonej przez nazistów, zaczęli ukrywać w swoim gospodarstwie rolnym ośmioro Żydów. Ich bohaterska postawa nie była odosobniona. Według historyków, w różne formy pomocy ludności żydowskiej w czasie II Wojny Światowej zaangażowanych było od 300 tysięcy do 1 miliona Polaków.

24 marca 1944 roku, w wyniku donosu, Wiktoria i Józef Ulmowie, ich sześcioro dzieci w wieku od ośmiu do półtora roku oraz ukrywane przez nich dwie rodziny żydowskie zostali rozstrzelani przez niemieckich żandarmów. W chwili masakry Wiktoria była w 9 miesiącu ciąży. Mimo tragedii i niemieckiego terroru panującego na ziemiach okupowanej Polski, do końca wojny w chłopskich domach w Markowej przeżyło 21 Żydów. Tę niezwykłą historię opowiada wystawa prezentowana w Muzeum Cywilizacji Miejskiej w Braszowie.

Dokładna liczba Polaków zamordowanych przez Niemców za pomoc udzieloną Żydom w czasie II Wojny Światowej nie jest znana. Duża część ofiar pozostała anonimowa i nie zachowała się pełna dokumentacja. Szacunki historyków wahają się jednak od 2,5 tysiąca do 50 tysięcy osób.
Polacy stanowią najliczniejszą grupę narodowościową uhonorowaną przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie tytułem „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata”, przyznawanym za bezinteresowne ratowanie Żydów podczas II Wojny Światowej (6620 osób, czyli 26 proc. wszystkich uhonorowanych). W 1995 roku tytuł ten pośmiertnie otrzymali także Wiktoria i Józef Ulmowie.

17 marca 2016 roku w Markowej, skąd pochodziła bohaterska rodzina, otwarte zostało Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II Wojny Światowej im. Rodziny Ulmów. Z jego powstaniem wiąże się też wystawa „Samarytanie z Markowej”, której rumuńską wersję przygotował Instytut Polski w Bukareszcie.
Jej prezentacja w Braszowie odbywa się dzięki współpracy Instytutu Polskiego w Bukareszcie z Muzeum Etnograficznym w Braszowie, którego częścią jest Muzeum Cywilizacji Miejskiej.

Ekspozycję będzie można oglądać w dniach 6 kwietnia – 14 maja 2017 roku w Muzeum Cywilizacji Miejskiej, Piaţa Sfantului nr 15, od wtorku do niedzieli, w godzinach 9-17 (w poniedziałki muzeum jest zamknięte).
Wystawa „Samarytanie z Markowej” była wcześniej prezentowana przez Instytut Polski na terenie Rumuni w: Bukareszcie (marzec 2016), Jassach (wrzesień-październik 2016) i Timiszoarze (listopad 2016) oraz w Republice Mołdawii w Kiszyniowie (styczeń-luty 2017).

from to
Scheduled Historia

V.R.P. Fotografie na inny koniec stulecnia. Vitold

W poniedziałek, 10 listopada, w godzinach od 18:00 do 20:00 zapraszamy do Seneca Anticafe (ul. Arh. Ion Mincu nr 1 w Bukareszcie) na wyjątkową premierę książki – albumu zdjęć wykonanych w 1899 roku przez Witolda Rolę Piekarskiego, polskiego rewolucjonistę, który schronił się w Rumunii.
10 11.2025 Historia, Inne, Sztuki wizualne

„Enigma. Odszyfrować zwycięstwo” w Devie 🗓

Dzięki geniuszowi matematycznemu polskich kryptologów, skomplikowany szyfr „Enigmy”, słynnej niemieckiej maszyny szyfrującej, został złamany — sukces, który zmienił bieg II wojny światowej. Zapraszamy do odwiedzenia wystawy „Enigma. Odszyfrować zwycięstwo”, w dniach 3–30 listopada, w Muzeum Cywilizacji Daków i Rzymian w Deva.
03 11.2025 30 11.2025 Historia

Râmnicu Vâlcea: odkrywamy ”Skarby Krakowa”  🗓

Zabytki światowej klasy, fascynujące historie, niezapomniany klimat krakowskiego rynku, ale i doskonała nowoczesna architektura to znaki rozpoznawcze Krakowa, jednego z najpiękniejszych miast Polski. Można je poznać oglądając wystawę „Skarby Krakowa" prezentowaną w Bibliotece Wojewódzkiej "Antim Ivireanul" Vâlcea, w dniach 18 czerwca -18 lipca 2025.
18 06.2025 18 07.2025 Historia