De geschiedenis van Polen is turbulent: het verdween aan het einde van de 18e eeuw, daarna herrees het na de Eerste Wereldoorlog en vervolgens ten prooi aan nazistische en communistische totalitaire regimes.
De Poolse literatuur heeft vaak de rol gespeeld van bewaker van de nationale ziel en vaderlandslievende waarden. Terwijl Polen dus werd bezet door Rusland, Pruisen en Oostenrijks-Hongarije, zag de natie de geboorte van haar grootste meesterwerken, vooral in de Romantiek van de XIX eeuw. Veel Poolse kunstenaars en schrijvers werden in Frankrijk verbannen. Romans van Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki of Henryk Sienkiewicz droegen bij aan het ontwaken en de opbouw van het Poolse bewustzijn.
In de 20e eeuw kreeg Polen te maken met nazistische en toenmalige Sovjet-totalitaire regimes. Schrijvers die de regels van de opgelegde ideologie niet accepteerden, werden opnieuw veroordeeld tot ballingschap, zowel fysiek als spiritueel. We hebben aan deze opstandige geesten unieke werken te danken die de ervaring van de oorlog, de gruwel van de kampen en het verzet tegen de onderdrukking overbrengen. Een van de karakteristieke kenmerken van de Poolse literatuur, met name tussen 1945-1989, is de verdeeldheid in de nationale en emigratieliteratuur. Onder de schrijvers uit die periode kunnen we Czesław Miłosz, Witold Gombrowicz, Gustaw Herling-Grudziński, Stanisław Mrożek en Zbigniew Herbert noemen.
Als erfgenaam van zijn lange geschiedenis wordt de hedendaagse Poolse literatuur gekenmerkt door een permanente heruitvinding, een bedreiging die kan worden bewezen door de Nobelprijs die Olga Tokarczuk in 2018 heeft gewonnen. Sinds de oprichting in 1901 hebben zes Poolse schrijvers deze prijs ontvangen: Henryk Sienkiewicz (1905), Władysław Reymont (1924), Isaac Bashevis Singer (1978, Jiddish), Czesław Miłosz (1980), Wisława Szymborska (1996) en Olga Tokarczuk (2018) ontvangen.
De hedendaagse Poolse literatuur biedt een ruime keuze aan genres. Het is erkend en vertaald in vele talen. Wij moedigen u aan om boeken te ontdekken van Wiesław Myśliwski, Andrzej Stasiuk, Szczepan Twardoch, Dorota Masłowska, Andrzej Sapkowski, Mariusz Szczygieł, Zygmunt Miłoszewski en vele anderen. Hier is de niet-uitputtende lijst van nieuwe releases en enkele klassiekers die in het Engels zijn vertaald en in België verkrijgbaar zijn.
De horizon, Wiesław Mysliwski (auteur), Karol Lesman (vertaler), Uitgeverij Querido
Over het doppen van bonen, Wiesław Mysliwski (auteur), Karol Lesman (vertaler), Uitgeverij Querido
Jaag je ploeg over de botten van de doden, Olga Tokarczuk (auteur), Charlotte Pothuizen, Dirk Zijlstra (vertalers), Uitgeverij De Geus
De rustelozen, Olga Tokarczuk (auteur), Greet Pauwelijn (vertalers), Uitgeverij De Geus
Oer en andere tijden, Olga Tokarczuk (auteur), Karol Lesman (vertalers), Uitgeveri: De Geus
De jacobsboeken, Olga Tokarczuk (auteur), Karol Lesman (vertalers), Uitgeverij De Geus
De pop, Bolesław Prus (auteur), Karol Lesman (vertalers), Uitgeverij L.J. Veen Klassiek
Roest, Jakub Małecki (auteur), Karol Lesman (vertalers), Uitgeverij Querido
De Koning, Szczepan Twardoch (auteur), Uitgeverij Nieuw Amsterdam
Aan tafel bij dictators Witold Szablowski (auteur)
Schitterende verhalen. *****’ — NRC Handelsblad
Een literair juweel. — Ian Buruma
Een prikkelende bijdrage aan het debat over wat vrijheid echt is. —The New York Times
Een tragikomedie over het lot van bevrijde dansberen in Bulgarije, als metafoor voor het lot van Oost-Europeanen na 1989. — de Volkskrant
Amusant en onderhoudend. — De Morgen
Vrijwillig naar Auschwitz, Jack Fairweather, Uitgeverij Prometheus
Einde en begin, Wisława Szymborska (auteur), Gerald Rasch (vertalers), Uitgeverij Meulenhoff