Proces chrystianizacji Słowiańszczyzny, zapoczątkowany misją świętych Cyryla i Metodego rozpoczął się właśnie od zetknięcia się Słowian z kulturą bizantyjską. Choć Piastowie, pierwsi władcy ziem polskich, w 966 roku przyjęli chrzest z Zachodu, misja obu świętych promieniowała na Słowiańszczyznę wschodnią, m.in. Grody Czerwieńskie, Państwo Wiślan, międzyrzecze Wisły i Bugu. Ziemia Chełmska, Podlasie, międzyrzecze Wisły i Bugu aż do XIV w. przez większość czasu były w orbicie wpływów ruskich.

Rola polityczno-kulturowa Kościoła prawosławnego na ziemiach polskich wzrosła dzięki ekspansji terytorialnej Piastów na Wschód. Ciągłe walki na ziemiach wschodnich oraz wielokrotne przesuwanie granic doprowadziło do wymieszania się ludności różnych wyznań i różnych kultur. Mimo, że liczba wyznawców prawosławia zdecydowanie wzrastała, Kościół prawosławny był wyznaniem zaledwie tolerowanym, w stosunku do dominującego Kościoła rzymskokatolickiego.

Sytuację zmieniła zasadniczo Unia Brzeska z 1596 roku, zawarta pomiędzy Kościołem rzymskokatolickim a częścią hierarchów Kościoła prawosławnego, którzy uznali zwierzchność papieża. Do początku XVIII wieku unia ta, w wyniku której powstał Kościół greckokatolicki (unicki) ogarnęła prawie całą strukturę kościoła wschodniego na ziemiach polskich (ale np. klasztor w Jabłecznej pozostał prawosławny nieprzerwanie przez całe swoje dzieje).

Kościół greckokatolicki po rozbiorach Polski (1772, 1793, 1795) przetrwał na ziemiach wchodzących do zaboru austriackiego, natomiast w kilku etapach został zlikwidowany na ziemiach zaboru rosyjskiego.

Kościół prawosławny na ziemiach odrodzonej w 1918 roku Polski borykał się z brakiem zaufania władz państwowych, wynikającego z kojarzenia jego działalności z uciskającym aparatem rosyjskim. W 1924 roku uzyskał status kościoła autokefalicznego, nieuznawany jednak przez cerkiew rosyjską, która przyznała mu prawo do autokefalii dopiero po II wojnie światowej. Liczba wiernych Polskiego Kościoła Autokefalicznego zmalała radykalnie po II wojnie światowej, wobec wywozu ludności ukraińskiej do ZSRR w 1944 roku oraz przesiedleniem Polaków z Kresów Wschodnich na tzw. Ziemie Odzyskane, czyli na Zachód współczesnej Polski.

Według ostatniego spisu powszechnego z 2011 roku w Polsce mieszka ok. 190 tysięcy osób wyznania prawosławnego i greckokatolickiego, co stanowi ok. 0,5 % całej populacji kraju.

Mimo stosunkowo niewielkiej liczby wiernych, Kościół prawosławny jest ważną częścią polskiej kultury. W niektórych regionach kraju (głównie na północnym i południowym wschodzie) wyznawcy prawosławia i unici stanowią większość ludności lub jej znaczącą część (np. na Podlasiu i Polesiu).

Piękno natury, wieloetniczność i wielokulturowość oraz bogata historia tych ziem sprawiają, że turyści chętnie je odwiedzają. Polska ma także związane z kościołami wschodnimi cenne zabytki, a osiem drewnianych cerkwi z Podkarpacia znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.