W poniedziałek 8 listopada 2021 r., o godzinie 23.00, w ramach sekcji „FNT ON AIR” na antenie Radia Romania Cultural swoją premierę będzie miało słuchowisko „Solaris” na podstawie książki Stanisława Lema w reżyserii Ilinki Stihi.

Jaka część postrzeganej rzeczywistości jest tylko projekcją ludzkiego umysłu? Co by było, gdyby świat widzialny był odbiciem naszych mózgów w zniekształconych lustrach, gdybyśmy byli skazani na nieskończone przeżywanie tych samych tragedii, jak we współczesnej wariacji Piekła Dantego? „Solaris”, najsłynniejsza powieść polskiego pisarza Stanisława Lema, w 60 lat po ukazaniu się (1961) nadal zachowuje swój wizjonerski charakter również w przygotowanej na stulecie urodzin autora dźwiękowej interpretacji zaproponowanej przez reżyserkę i autorkę scenariusza radiowego Ilinkę Stihi. Powieść od dziesięcioleci inspiruje artystów, którzy dokonywali słynnych ekranizacji, tworzyli spektakle teatralne lub albumy i pop-rockowe piosenki i nadal oferuje wiele ścieżek interpretacyjnych. Przestrzeń dźwiękowa okazuje się uniwersalnym medium pozwalającym na wyobrażenie sobie uniwersum Solaris, rozumianego produkcji jako forma manifestacji materii zorganizowanej według mechanizmów niedostępnych kartezjańskiemu poznaniu świata. Główny wątek narracyjny powieści staje się w scenariuszu radiowym pretekstem do medytacji nad granicami rozumienia ludzkiego umysłu i stanami materializacji jego fantazji. W połączeniu z presją psychiczną wytworzoną przez kryzys pandemiczny, tragiczna oś narracji – historia pary Harey-Kelvin zostaje podporządkowana klaustrofobicznej przestrzeni mentalnej, w której bohaterowie pozostają (na zawsze) uwięzieni.

Reżyserką i autorką scenariusza radiowego jest Ilinca Stihi. Tłumaczenie tekstu – Sabra Daici i Ilinca Stihi. W obsadzie znaleźli się Mădălina Anea, Tudor Aron Istodor, Emilian Oprea, Gabriel Costin, Radu Bânzaru, Marcela Roibu, Costin Toma Dârțu. Reżyser studia Milica Creiniceanu, asystent techniczny: Marius Țoghină, reżyser dźwięku: Tom Brînduș, muzyka: Cristian Lolea. Redaktor: Oana Cristea Grigorescu. Czas trwania: 1 godz.

Spektakl powstał w koprodukcji Rozgłośni Rumuńskiego Radia i Instytutu Polskiego w Bukareszcie i będzie dostępny on-line przez trzy miesiące po premierze.

7 listopada o godz. 16.00 w Narodowym Muzeum Sztuki Rumunii w Sali Rotonda zostanie otwarta instalacja multimedialna „Solaris”.

Instalacja uzupełnia jubileuszowy program „Stanisław Lem – stulecie” i oferuje fascynującą podróż w uniwersum powieści Stanisława Lem. Elementy graficzne i dźwiękowe będą wchodzić w interakcję ze zwiedzającymi za pomocą obiektu prawdopodobnie najbliższego współczesnemu człowiekowi: telefonu komórkowego. Rzeczywistość rozszerzona przedstawi koncepcję wizualną i dźwiękową na urządzeniu każdego zwiedzającego, a sama sala muzealna będzie jedynie historycznym komentarzem do języków nowych technologii.

Na podstawie dostępnego w przestrzeni instalacji kodu QR, zwiedzający będą mogli usłyszeć fragmenty ścieżki dźwiękowej słuchowiska „Solaris” zawierającego cytaty z wierszy Haliny Poświatowskiej.

Koncept: Ilinca Stihi

Realizacja: Vlad Ioachimescu

Storyboard: Valeriu Stihi

Inżynieria dźwiękowa: Tom Brânduș

Kuratorka: Oana Cristea Grigorescu

Producenci: Rozgłośnia Rumuńskiego Radia i Intytut Polski w Bukareszcie

Partnerzy: Narodowe Muzeum Sztuki Rumunii

Instalacji towarzyszyć będzie „Bestiariusz Lema według Mroza”, wystawa rysunków artysty Daniela Mroza, której kuratorem jest prof. Janusz Górski z gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych.

Twórczość Stanisława Lema jest fenomenem na skalę światową, ma ogromną siłę oddziaływania i rolę kulturotwórczą. W polu jego zainteresowań i podejmowanych tematów znalazły się tak ważkie kwestie, jak zagadnienia etyczne związane z pojawieniem się samoświadomych robotów i sztucznej inteligencji oraz problemy prawne generowane przez osiągnięcia współczesnej medycyny. Do swoich powieści, cieszących się zresztą ogromną popularnością, umiał włączyć cały arsenał zagadnień wynikających ze zderzenia humanistyki i medycyny z inżynierią i futurologią.

Daniel Mróz, wybitny ilustrator i projektant, nie lubił fantastyki naukowej, ale urzeczony poczuciem humoru Stanisława Lema najlepsze swoje realizacje stworzył do jego opowiadań z tomów Bajki robotów i Cyberiada. Tak zawiązała się jedna z najlepszych inicjatyw ilustratorsko-pisarskich w historii polskiej literatury. Daniel Mróz bawi się obrazami obcych i robotów utrwalonymi przez kino i literaturę science fiction, średniowiecznymi wyobrażeniami demonów i diabłów, postaciami z monstruariów, rycinami z dziewiętnastowiecznych encyklopedii, surrealistycznymi fantazjami, karykaturalnymi deformacjami, ilustracjami z powieści Verne’a, opowiadań Poego i Biblii, dziełami dawnych i współczesnych mistrzów malarstwa – tworząc świat kosmitów zadziwiająco podobny do świata, który nas otacza.

 Wystawa “Bestiariusz Lema według Mroza” łączy te wyjątkowe ilustracje z fragmentami prozy Lema i została stworzona przez  prof. Janusza Górskiego, wykładowcy ASP w Gdańsku.

Wystawę można oglądać w dniach 7-14 listopada we foyer Sali „Rotonda” w Narodowym Muzeum Sztuki Rumunii.