Słuchowiska „Dochia, Córka Cesarza” i „Szklana Góra” – premiera w Radio Romania Actualități
Współpraca Narodowego Teatru Radiowego z Instytutem Polskim w Bukareszcie w ramach programu „Opowieści z krajów Europy Środkowej i Wschodniej” obejmuje cykl dziesięciu ludowych legend i baśni z Polski, Rumunii, Węgier, Czech, Słowacji i Ukrainy, opowiedzianych przez Marinę Ilie, wykładowczynię języka polskiego na Uniwersytecie w Bukareszcie. Dostosowane do potrzeb słuchaczy audycji „Dobranoc, dzieci!”, dwie opowieści otwierają przed dziećmi świat ludowych legend i baśni, przyczyniając się do wychowania w duchu tolerancji i kształtowania wspólnej europejskiej świadomości. Opowieści pochodzą z e-booka Floare de ferigă, zawierającego baśnie, podania i legendy z regionu Karpat, wydanego w 2022 roku przez Instytut Polski w Bukareszcie.
Opowieść o Dochii, była obecna w ludowej literaturze w dwóch wersjach. W pierwszej z nich, spisanej przez Gheorghe Asachi, Dochia była córką króla Decebala. Legenda o cesarzu Trajanie zakochanym w córce dackiego króla pojawia się w XIX wieku i za pomocą paraboli uzasadnia początki narodu rumuńskiego. Druga, starsza wersja, pochodzi z XVII wieku, z czasów Dimitrie Cantemira. Według niej Dochia to królowa Dacji, która później stała się tematem ludowych opowieści, ballad i kolęd. Jednocześnie legenda o Babie Dochii związana jest z pierwszym dniem marca, gdyż imię bohaterki pochodzi z kalendarza bizantyjskiego, według którego pierwszy dzień wiosny obchodzony jest jako święto Eudokii. Mit o Babie Dochii jest jednym z najpiękniejszych i najważniejszych mitów rumuńskich, niezależnie od jego wersji. Słuchowisko „Dochia, córka cesarza” w radiowej adaptacji Emy Stere i w reżyserii artystycznej Attili Vizauera łączy w sobie źródła ludowe i dźwiękowo oddaje przeplatanie się legendy i poezji ludowej, tak charakterystyczne dla rumuńskich legend i baśni.
„Szklana Góra” przywodzi na myśl główny motyw wszystkich kultur: prawdziwy talent nie pojawia się za pomocą stroju czy urody, ale przez dar mądrości i inteligencji. W formie prostej opowieści, rozgrywającej się na szczycie szklanej góry, przedstawione zostały przygody młodzieńca wyruszającego na pomoc księżniczce, którą chce uwolnić spod władzy rzuconego na niej zaklęcia. Po przezwyciężeniu wszystkich trudności podczas drogi na szklaną górę, nie rezygnując ze swoich przekonań, dzięki konsekwencji i odwadze udaje mu się uwolnić księżniczkę. W radiowej adaptacji opowieści „Szklana Góra” Mihnea Chelaru łączy elementy baśni ze sposobami dźwiękowej ekspresji prozy.
Współpraca Narodowego Teatru Radiowego z Instytutem Polskim przyczynia się do poznania i dialogu na temat kulturalnego dziedzictwa oralnego krajów Europy Wschodniej, jako przejawu wpływów i interferencji kulturowych właściwych dla tego tak wielokulturowego obszaru. Słuchowiska „Dochia, córka cesarza” i „Szklana Góra” można również odsłuchać online tutaj: (https://www.eteatru.ro/#art-index/basme-poveti-i-legende-din-aricentral-i-est-europene/8381)
„Dochia, córka cesarza”, rumuńska legenda opracowana przez Marinę Ilie, adaptacja radiowa Ema Stere. W obsadzie: Alexandra Stroe i Mădălina Ignat. Reżyseria montażu: Florin Bădic. Reżyser studia: Renata Rusu. Reżyser techniczny: Mihnea Chelaru. Muzyka: Andrei Miricescu. Redaktor: Oana Cristea Grigorescu. Reżyser artystyczny: Attila Vizauer.
„Szklana Góra”, polska baśń ludowa w opracowaniu Mariny Ilie. Adaptacja radiowa: Mihnea Chelaru. Obsada: Rodica Mandache, Vlad Bârzanu, Ioana Chelaru. Reżyseria montażu: Dana Lupu. Reżyseria studyjna: Janina Dicu. Reżyser techniczny: Mihnea Chelaru. Muzyka: Cristian Matei. Redaktor: Simona Vasiliu. Reżyser artystyczny: Mihnea Chelaru.