Niemiecka maszyna szyfrująca „Enigma”, została skonstruowana przez Artura Scherbiusa. Odniosła sukces komercyjny na rynku cywilnym oraz w instytucjach państwowych i administracyjnych, jeszcze na długo przed wybuchem II wojny światowej (1939-1945).

Pierwsze, szczątkowe, rozszyfrowanie niezwykle skomplikowanych kodów „Enigmy”, udało się polskim kryptologom już w roku 1932. Udało się tego dokonać w Pałacu Saskim w Warszawie, w którym mieściła się siedziba Biura Szyfrów Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego.

Ojcami sukcesu byli polscy matematycy-kryptolodzy: Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski. Ich osiągnięcia pozwoliły na dekodowanie szyfrów stale ulepszanej „Enigmy”.

Pięć tygodni przed wybuchem II wojny światowej, 25 lipca 1939, szefowie polskiego Biura Szyfrów i matematycy- kryptolodzy ujawnili wywiadowi francuskiemu i brytyjskiemu polskie osiągnięcia. Po wybuchu wojny rozszyfrowywanie kontynuowano w Wielkiej Brytanii oraz Francji, także z udziałem polskich naukowców. Ta część opowieści znana jest z jednak z filmów i książek.

Ekspozycja przygotowana przez Samorząd Województwa Wielkopolskiego oraz w wersji rumuńskiej przez Instytut Polski w Bukareszcie przybliża historię mało znanych bohaterów – polskich kryptologów, ich nauczycieli i współpracowników, których wiedza i matematyczny geniusz pozwoliły złamać jedną z najmocniej strzeżonych tajemnic Trzeciej Rzeszy.

Śledząc rozwój nowoczesnej gospodarki opartej na wiedzy zapominamy często, że w wielu dziedzinach jej korzenie tkwią właśnie w okopach wielkich wojen XX wieku.

W Bibliotece Wojewódzkiej Octavian Goga w Klużu Napoce (Calea Dorobanților 104) można ją oglądać w dniach 13-31 lipca 2020r. w godzinach pracy biblioteki z zachowaniem zasad obowiązujących w Rumunii w czasie pandemii COVID-19.

Przeczytaj artykuł o „Enigmie” w miesięczniku „Historia” (tekst w języku rumuńskim): https://www.historia.ro/sectiune/general/articol/polonezii-primii-invingatorii-ai-enigmei