25.03.2025 - 20.04.2025 Historia

Rumunia – Polaków azyl i tranzyt do walki o wolność

W okresie międzywojennym Polska i Rumunia zawarły sojusz polityczny i wojskowy, który chronił oba państwa przed zagrożeniem ze strony Związku Radzieckiego. Po niemieckiej inwazji na Polskę 1 września 1939 r. Bukareszt przyjął postawę neutralną, natomiast rząd polski, w obliczu inwazji sowieckiej 17 września 1939 r. i nieuchronnej porażki kampanii obronnej, zwolnił stronę rumuńską ze zobowiązań wynikających z układu sojuszniczego, mając nadzieję, że przyzna jej on prawo przejścia do Francji, aby mogła kontynuować walkę zbrojną. Ten fragment naszej wspólnej historii jest tematem najnowszej wystawy „Rumunia – Polaków azyl i tranzyt do walki o wolność”, którą do 20 kwietnia można oglądać na ogrodzeniu Pałacu Șuțu w Bukareszcie.

Władze w Bukareszcie od początku wojny poddawane coraz ostrzejszej presji niemieckiej, do której następnie doszły obawy przed agresją ZSRR zdecydowały się na internowanie władz polskich. W tym czasie granice Rumunii przekraczali masowo polscy uchodźcy i żołnierze. Schronienie znalazło tam ok. 26 tys. cywilów oraz 25 tys. wojskowych. Ci pierwsi zostali rozlokowani wielu miejscowościach, w największej liczbie w Ploiești, Bukareszcie, Călărași, Strehaia i Râmnicu Vâlcea.

Tych drugich ze względu na przyjęty status neutralności internowano w obozach, przejmując ich wyposażenie i uzbrojenie ( o wartości ok. 2 mld lei w tym czołgi i samoloty).

Bliskie stosunki sojusznicze z przeszłości nie pozostały bez wpływu na postawę wobec Polaków władz i społeczeństwa rumuńskiego. Mimo ciągłej presji niemieckiej Bukareszt zgodził  na ewakuację przez port w Konstancy polskiego złota, walorów Funduszu Obrony Narodowej oraz skarbów kultury narodowej, Narodowy Bank Rumunii przyjął także w formie depozytu 3 tony wspomnianego kruszcu. Tolerowano masowe ucieczki żołnierzy WP z obozów internowania, jednocześnie starając się uczynić znośnymi warunki egzystencji tych, którzy nadal w nich pozostawali. Cieniem na tej postawie kładzie się przekazanie Niemcom w lutym 1941 r.  z polecenia gen.  Iona Antonescu 1600 żołnierzy i oficerów pozostających jeszcze w obozach. Należy jednak podkreślić, że do tego czasu dzięki przychylności miejscowych czynników 20 tys. oficerów i żołnierzy mogło wyjechać do Francji,  by ponownie podjąć walkę zbrojną z Niemcami (pozostali z internowanych wrócili do Polski, pod okupację niemiecką, bądź sowiecką).

Opieki i życzliwości ze strony państwa i społeczeństwa rumuńskiego doświadczali  uchodźcy cywilni. Wspierano ich zapomogami (ok. 2 mld lei), pozwalano na funkcjonowanie organizacji charytatywnych ( np. Centralny Komitet Obywatelski Pomocy i Opieki nad Uchodźcami w Rumunii, Amerykańska Komisja Pomocy Polakom, będąca kontynuacją przedwojennego Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej – ang. YMCA), kulturalno – oświatowych i sportowych, młodzieży i dzieciom umożliwiano naukę. Doświadczenia dobroci i sympatii doznanych w Rumunii pozostały we  wdzięcznej pamięci nie tylko tych,  co po wojnie wrócili do ojczyzny, ale także ich potomków i ogółu społeczeństwa polskiego.

 

from to
Scheduled ical Google outlook Historia

Wystawa „Architektura Niepodległości w Europie Środkowej” w

Wystawa „Architektura niepodległości w Europie Środkowej” zawita również do Oradei, gdzie będzie można ją zobaczyć w dniach 11 kwietnia – 30 maja 2025 roku w emblematycznej przestrzeni Wieży Ratuszowej. To wyjątkowa okazja dla mieszkańców Oradei i turystów, aby odkryć fascynujący temat: ewolucję przedmiotów, form i funkcji w architekturze, w mieście znanym ze swojego imponującego dziedzictwa, reprezentatywnego dla stylów Art Deco i Secesji.
11 04.2025 31 05.2025 Historia, Sztuki wizualne

Wykłady prof. Johna Micgiela 🗓

Instytut Polski w Bukareszcie wraz ze Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego zapraszają na wykłady prof. Micgiela, pt.: „New realities. US geopolitical politics and Europe.”
08 04.2025 11 04.2025 Historia, Wydarzenia

Podcast BELGICA 🗓

5 listopada 2024 roku obchodziliśmy historyczny dzień dla odkryć polarnych! Minęło 125 lat od powrotu wyprawy statku "Belgica". Jej załoga była pierwszymi ludźmi, którym udało się przetrwać zimę na Antarktydzie.
18 11.2024 31 12.2024 Historia, Inne