W roku 2022 Senat RP ustanowił Rok Brunona Schulza w związku z przypadającą 130. rocznicą urodzin i 80. rocznicą tragicznej śmierci tego wybitnego pisarza i artysty. Instytut Polski w Wiedniu oraz Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie we współpracy z Verein Grundstein i Masc Foundation przygotowały w otwartej przestrzeni wiedeńskiego Yppenplatz wystawę rocznicową poświęconą temu wyjątkowemu twórcy, który był jednym z protagonistów polskiej awangardy artystycznej XX wieku.
Wystawa jest częścią trwającego od 2008 roku projektu pt. „Kolumny pamięci”, którego celem jest ukazywanie sylwetek twórców represjonowanych przez reżim III Rzeszy. W czasie pobytu w Wiedniu po wybuchu I wojny światowej Bruno Schulz doświadczył niełatwego losu uchodźcy wojennego w ucieczce przed rosyjską agresją. Później zmuszony był ulec presji stalinowskiej propagandy, a ostatecznie, po wkroczeniu do Drohobycza Niemców w 1941 roku – stał się ofiarą Holocaustu.
Nie sposób rozdzielić fenomenu Schulza – artysty od świata wykreowanego w jego dziełach literackich, dlatego narracja w ośmiu rozdziałach wystawy zawiera: cytaty z jego poetyckiej prozy, komentarze – powstałe na podstawie opracowań wybitnych znawców: Jerzego Ficowskiego, Jerzego Jarzębskiego i Małgorzaty Kitowskiej-Łysiak, fotografie ukazujące jego rodzinne miasto Drohobycz, krąg rodzinny i przyjaciół oraz reprodukcje prac plastycznych twórcy z kolekcji warszawskiego Muzeum Literatury, które posiada największy na świecie zbiór dzieł Brunona Schulza. Naturalną tego konsekwencją jest propagowanie twórczości wielkiego wizjonera w formie wystaw jego prac plastycznych i prezentowania jego prozy. Wystawy takie miały już miejsce w muzeach m.in.: Brukseli, Paryża, Nancy, Londynu, Düsseldorfu, Jerozolimy, Triestu, Genui, Istambułu i Madrytu.
Po raz pierwszy prezentujemy wystawę w Wiedniu, byłej stolicy Monarchii Austro-Węgierskiej i Galicji, w której Bruno Schulz urodził się i wychował. Przez ponad ćwierć wieku był obywatelem imperium, z którego dziedzictwa kulturowego czerpał różnorakie inspiracje, dlatego bywa przez badaczy włączany w krąg reprezentantów środkowoeuropejskiego modernizmu. Obecność osobnego, polskiego pisarza i artysty o żydowskim pochodzeniu w tym szczególnym na mapie Wiednia miejscu, poświęconym uczczeniu pamięci ofiar narodowego socjalizmu nabiera wyjątkowego, symbolicznego znaczenia. Schulz całą swoją twórczością budował swoją idylliczną republikę marzeń, której nagły i tragiczny kres położył faszystowski totalitaryzm. Rozkwit sztuki i wyobraźni Brunona Schulza, małego i życzliwego człowieka w odległym mikrokosmosie Drohobycza to monumentalny dowód ludzkiego geniuszu. Wystawą w Wiedniu po raz kolejny pragniemy mu oddać hołd.
Data i godzina:
środa, 22 czerwca, godz. 19.30
Miejsce:
Yppenplatz, 1160 Wiedeń
Bilety:
Wstęp wolny
Organizator:
Instytut Polski w Wiedniu
Partnerzy:
Verein Grundstein / masc foundation, Muzeum Literatury w Warszawie
Autorka koncepcji i kuratorka wystawy: dr Anna Lipa (Muzeum Literatury)
Izabela Zychowicz (Muzeum Literatury)
Opracowanie projektu graficznego wystawy: Richard Schütz (Schuetzdesigngrafik)
Roland Schütz (Masc Foundation)
Redakcja tekstów polskich: Agnieszka Papieska (Muzeum Literatury)
Tłumaczenie na język niemiecki: Joanna Ziemska (Instytut Polski w Wiedniu)