Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką
Przed nami Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką – święto w trakcie którego w sposób szczególny zwracamy się myślami, jak również inicjatywami, w kierunku Polaków, którzy starali się nieść pomoc skazanym na Zagładę Żydom. Wzorem lat ubiegłych pragniemy wspólnie z Państwem uczcić to niezwykłe Święto. W związku z sytuacją epidemiologiczną program wydarzenia został dostosowany do panującego reżimu sanitarnego, a uczestnictwo możliwe jest poprzez transmisje on-line.
Narodowy dzień pamięci Polaków ratujących żydów pod okupacją niemiecką jest polskim świętem państwowym ustanowionym z inicjatywy Prezydenta RP Andrzeja Dudy dla upamiętniania Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej. Święto obchodzone jest 24 marca dla uczczenia Rodziny Józefa i Wiktorii Ulmów z Markowej, Sprawiedliwych, którzy 24 marca 1944 roku zostali zamordowani przez Niemców wraz z rodziną Goldmanów, którym udzielali schronienia w swoim domu w Markowej, na terenie obecnego powiatu łańcuckiego (województwo podkarpackie).
Dla Muzeum Polaków Ratujących Żydów jest to dzień szczególny – ustanowiono go w rocznicę śmierci patronów Muzeum. Dzień ten odnosi się także bezpośrednio do misji Muzeum, którego celem jest: ukazanie historii ratowania Żydów przez Polaków podczas II wojny światowej oraz polsko-żydowskich relacji w czasach Holokaustu, a także upowszechnianie wiedzy o losach Rodziny Ulmów z Markowej.
W imieniu komitetu organizacyjnego, który tworzą: Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej, Samorząd Województwa Podkarpackiego, Samorząd Gminy Markowa, Towarzystwo Przyjaciół Markowej, Parafia pw. św. Doroty w Markowej, Centrum Kultury Gminy Markowa, Fundacja im. Rodziny Ulmów SOAR, a także Muzeum Niepodległości w Warszawie – zapraszamy na szereg inicjatyw pozwalających upamiętnić przywoływane w tym dniu historie, a przede wszystkim popularyzować wiedzę o heroicznych postawach Polaków, którzy w obliczu grożącej kary śmierci, pomagali skazanym na Zagładę Żydom.
Muzeum Polaków Ratujących Żydów w marcu br. obchodzi 5. rocznicę swojego powstania.
W dniu 23 marca 2021 r. odbędzie się sesja inauguracyjna Sympozjum Sprawiedliwych pt. “Na ratunek – w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej”. Spotkanie odbędzie się w ramach obchodów Narodowego Dnia Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką, we współpracy z Muzeum Niepodległości w Warszawie. Spotkanie poświęcone będzie działalności dyplomacji polskiej oraz innych instytucji Rządu RP na uchodźstwie, które podczas II wojny światowej organizowały pomoc Żydom.
Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów (MPRŻ) w Markowej
Józef i Wiktoria Ulmowie byli mieszkańcami czteroipółtysięcznej wsi Markowa (dzisiejsze województwo podkarpackie). We wsi mieszkało 30 rodzin żydowskich. Mimo biedy i zagrożenia życia Ulmowie dali schronienie dwóm żydowskim rodzinom: Szallów i Goldmanów. 24 marca 1944 r. żandarmeria niemiecka rozstrzelała Józefa Ulmę i jego żonę Wiktorię, będącą w dziewiątym miesiącu ciąży, szóstkę ich dzieci oraz ośmioro ukrywanych przez rodzinę Żydów. W 1995 r. Wiktoria i Józef Ulmowie zostali uhonorowani pośmiertnie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. MPRŻ – to pierwsza w Polsce placówka muzealna zajmująca się tematyką ratowania ludności żydowskiej na okupowanych ziemiach polskich podczas Zagłady. Wystawa główna pokazuje poznane i udokumentowane przypadki udzielania pomocy Żydom na terenie obecnego województwa podkarpackiego. MPRŻ jest ważnym głosem w dyskusji na temat postawy Polaków wobec Zagłady.