„Wilno znajduje się w takim geograficznym miejscu, w którym powstaje ważny międzykontynentalny węzeł komunikacyjny, nie wykorzystany dotąd właściwie ze względu na uwarunkowania polityczne. Przecinanie się w tym miejscu głównych dróg stwarza możliwość do rozwoju i wzrastania naszej stolicy ” – pisał w 1940 r. wileński architekt Vytautas Landsbergis-Žemkalnis.
W XX wieku władza polityczna w Wilnie zmieniała się dziesięciokrotnie, ale mimo różnych ideologii i reżimów  politycy, urbaniści i architekci obiecywali stworzyć lepszy świat, lepsze Wilno i lepsze społeczeństwo.
Ponad sto projektów urbanistycznych, architektonicznych, memorialnych i inżynieryjnych powstałych w XX wieku mogło zmienić Wilno, ale tak i pozostało na papierze. Niektóre z nich były zbyt odważne, inne utopijne, inne kuriozalne. Wiele z nich nie stało się rzeczywistością z powodu zwykłego braku środków lub czasu.
Niektóre projekty w Wilnie wydają się urzekać – wizje Placu Łukiskiego, Góry Bouffałowej, głównego stadionu i pomników, nad którymi dyskutowano przez całe ostatnie stulecie, i które do dziś nie przestają rozgrzewać wyobraźni. Zapraszamy do podjęcia decyzji, które projekty upiększyłyby Wilno, a które przyprawiłyby nas dzisiaj o ból głowy.

Wystawa czynna w Muzeum m. Wilna (ul. Vokiečių 6) w dn. 21 lipca 2021 r. – 9 stycznia 2022 r.

Kuratorzy: Rasa Antanavičiūtė i Marija Drėmaitė

Organizator: Muzeum m. Wilna
Partnerzy: Litewska Telewizja Publiczna LRT, Akademia Sztuk Pięknych w Wilnie, spółka „Vilniaus planas”, Ratusz Wileński
Wsparcie: Baltisches Haus, Instytut Adama Mickiewicza, Litewska Rada Kultury, Instytut Polski w Wilnie

Fot. Uroczystość odsłonięcia pomnika Adama Mickiewicza autorstwa Zbigniewa Pronaszko w Wilnie, fot. NAC