Prezentacja projektu “Common Ground” i otwarcie wystawy „U/wy-korzenić”
Związek Artystów Plastyków Litwy we współpracy z Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu” w Toruniu oraz Akademią Zmysłów w Reykjaviku w latach 2020-2023 realizuje międzynarodowy projekt poświęcony idei domu w kontekście migracji pt. “Common Ground”. Projekt odbywa się w formie platformy współpracy między instytucjami, artystami i naukowcami w celu wymiany inspiracji, wiedzy i doświadczeń.
Migracje stały się częścią naszej codzienności – Europa nieustannie odpowiada na związane z tym zjawiskiem wyzwania. Intencją projektu jest wzmocnienie dialogu międzykulturowego, prowadzącego do ustanowienia wspólnej płaszczyzny pomiędzy różnorodnymi kulturami i społecznościami, promującej zrozumienie i interakcję. Interdyscyplinarne aktywności realizowane są za pośrednictwem działań artystycznych, a sztuka współczesna zostaje użyta jako narzędzie komunikacji i porozumienia.
Zadaniem projektu jest pomoc odbiorcom w zrozumieniu przyczyn i skutków migracji, jak również próba ukazania sposobów, w jaki aktualnie postrzegamy i odczuwamy własną tożsamość na poziomie indywidualnym, krajowym i europejskim, pogłębienia refleksji na temat naszej przynależności do Europy, czy odzwierciedlenie postrzegania „domu” z różnych perspektyw.
Zaproszeni artyści i artystki (po sześć osób z każdego kraju) wzięli udział w trzech rezydencjach (w Reykjaviku, Toruniu i Połądze), których efektem są trzy wystawy międzykulturowe (po jednej w każdym kraju).
Otwierana w Wilnie wystawa „U/wy-korzenić” niejako kontynuuje temat wystaw pokazanych w Reykjaviku i Toruniu. Opowiada o poszukiwaniu miejsca, w którym czujemy się jak w domu, jednocześnie rozważa nt. współczesnego wędrowniczego sposobu życia oraz rozwoju procesów przesiedleńczych. Rozważa nt. swojego miejsca, które jest autonomicznym i indywidualnym doświadczeniem, możliwym do przeniesienia gdzieś indziej, jednocześnie nie tracąc uczucia “swojskości”. Wykorzystywany tytuł „U/wy-korzenić” może oznaczać i “ukorzenienie” (“zapuścić korzenie”), i “wykorzenienie” (“przeniesienie się w inne miejsce”), i “wykorzenienie” (“przymusowe przesiedlenie się”), a jednocześnie powtarzalność tych odczuć i przeżyć w dowolnym zakątku świata.
Wystawa zaprasza do zastanowienia się nad poszukiwaniem miejsca do osiedlenia się, nad faktem, iż pojęcie „ziemia” – to zarówno fizyczne miejsce zajmowane przez człowieka (Land), jak i ważny dla litewskiej świadomości stosunek do ziemi, tj. gleba, w której się zasiewa, w której coś kiełkuje i rośnie (Ground), a ziemia jako planeta ludzi przypomina nam, że każde forma życia jest także bytem globalnym i współzależnym organizmem (wyraz Plantae – łacińska nazwa królestwa roślin – jest anagramem słowa wyrazu Planeta!).
Artystyczny dialog pomiędzy twórcami trzech krajów, który był postawiony za jeden z celów projektu, ostatecznie pokazał, iż główny cel i osiągnięte wyniki – to związki: pomiędzy ludźmi, przyrodą, otoczeniem, ideami. To także komunikacja, tworząca wspólną płaszczyznę, to możliwość obcowania, podróżowania, dyskutowania, poznawania, odczuwania przestrzeni i czasu. To miejsce nie tylko wokół nas, ale i w naszej świadomości, przeznaczone do przechowywania tych związków i ich dalszej kultywacji. To tak, jakbyśmy w swojej glebie ciągle zakorzeniali plony granic swoich przestrzeni. To wystawa nie o miejscu, a o jego powstaniu tu i teraz w oparciu o związki i kontakty.
Program wydarzeń międzynarodowego projektu “Common Ground”, 16 grudnia 2022 r.:
-Godz. 15.00, kawiarnia “In Vino” (Aušros Vartų g. 7) – dyskusja „Common Ground. Common Roots”. Moderator dr Skaidra Trilupaitytė. Spotkanie w jęz. angielskim.
-Godz. 17.00, przestrzeń projektowa Związku Artystów Plastyków Litwy (Vokiečių g. 4/2) wystawa videodokumentacji projektu „Common Ground“.
-Godz. 17.45, galeria “Arka” (Aušros Vartų g. 7), wokalny perfomance uczestniczki projektu z Polski Sylwii Gorak.
-Godz. 18.00, galeria “Arka” (Aušros Vartų g. 7), oficjalne otwarcie wystawy „U/wy-korzenić”.
-Godz. 19.00, taneczny perfomance uczestniczki projektu Mariji Griniuk (LT/DK), a od godz. 19.30 – muzyczne opusy.
Organizatorzy projektu: Związek Artystów Plastyków Litwy, Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu” w Toruniu, Akademia Zmysłów w Reykjaviku.
Organizator wystawy: galeria „Arka“.
Artyści: Andrii Dostliev, Sylwia Gorak, Maciej Kwietnicki, Ala Savashevich, Wiola Ujazdowska, Joanna Małecka, Páll Haukur Björnsson, Sindri Leifsson, Pétur Magnússon, Anna Sigríður Sigurjónsdóttir, Ragnhildur von Weisshappel, Kristín Reynisdóttir, Tomas Andrijauskas, Andrius Grigalaitis, Marija Griniuk, Solveiga Gutautė, Živilė Minkutė, Julija Pociūtė.
Kierownik artystyczny projektu: Anna Eyjólfsdóttir.
Kierownicy projektu: Evelina Januškaitė, Paulina Kuhn, Ragnhildur Stefánsdóttir.
Sponsorzy: Program UE “Kreatywna Europa”, Litewska Rada Kultury.
Partner: Instytut Polski w Wilnie
Wystawa czynna w wileńskiej galerii “Arka” do 18 stycznia 2023 r.