29 lutego – 25 sierpnia 2024 r., Muzeum IX Fortu w Kownie (Žemaičių pl. 73)
Otwarcie: 29 lutego o godz. 13.00

Wystawa „Ikony na skrzyniach po amunicji” autorstwa ukraińskich artystów Sofiji Atlantovej i Oleksandra Klymenko (pseudonim artystyczny Olaf Clemensen) składa się 19 ikon z cyklu „Pietitus”.
W 2014 r., w  efekcie rosyjskiej agresji na Ukrainę, dwoje ukraińskich artystów – Sofija Atlantova i Oleksandr Klymenko zaczęło tworzyć niezwykle oryginalny i wymowny projekt artystyczny, który polega na pisaniu ikon na skrzyniach po amunicji. Artyści zwrócili uwagę na to, iż wieka i dna tych skrzyń są bardzo podobne do desek, na których zazwyczaj maluje się ikony. To podobieństwo zainspirowało ich do rozpoczęcia projektu. O. Klymenko o projekcie m. in. mówi tak: „Starotestamentowa idea przekuwania »broni na lemiesze« jest zapłodniona nowotestamentowym motywem wyjścia z piekła (…). Jednak wyjście z piekła mogło nastąpić tylko jako zwycięstwo nad śmiercią, zwycięstwo przez śmierć”. Ikony tworzone na fragmentach skrzyń po amunicji symbolizują, tak jak krzyż, przemianę śmierci w życie”.
Przesłanie prezentowanych na wystawie ikon jest wielowarstwowe. Z jednej strony są to dzieła sztuki autorstwa utalentowanej pary ukraińskich artystów. Ikony łączą w sobie nowoczesność i tradycję, skupiając się na próbkach sięgających czasów bizantyjskich mistrzów gatunku. Z innej strony ważnym aspektem tych ikon jest historia, którą opowiadają. Można nawet powiedzieć, iż ikony opowiadają wiele historii, które razem tworzą jedną narrację o wojnie i pokoju, ludzkim cierpieniu i nadziei. Dodatkowo ikony mogą być sprzedawane, a uzyskane ze sprzedaży środki autorzy przeznaczają na cele charytatywne – wspierają działalność różnych instytucji medycznych, ratujących życie walczących o swoje państwo i przeżycie Ukraińców.
Ikony  w formie wystaw podróżują po świecie. Dotychczas były prezentowane w kilkunastu krajach i ponad 120 lokalizacjach (w tym np. w Parlamencie Europejskim).

Sofija Atlantova (ur. 1981 r. w Kijowie) – artystka, twórczyni ikon, pisarka. Studiowała w Kijowskim Państwowym Liceum Artystycznym im. T.G. Szewczenki i Narodowej Akademii Sztuk Wizualnych i Architektury.
Oleksandr Klymenko (ur. 1976 r. w Kijowie) – artysta, twórca ikon, krytyk sztuki, pisarz. Członek Narodowego Związku Artystów Ukrainy. Studiował w Narodowej Akademii Sztuk Wizualnych i Architektury oraz w Instytucie Historii Sztuki, Folkloru i Etnologii im M. Rylskiego. Wykładał w Kijowskim Państwowym Instytucie Sztuki Dekoracyjnej i Stosowanej im. M. Boychuka.

Podczas prezentacji wystawy w Muzeum IX Fortu w Kownie zostaną wyświetlone fragmenty filmu dokumentalnego w reżyserii Sergeja Orlova (Ukraina) o procesie tworzenia ikon na skrzyniach po amunicji.

Organizatorzy: Instytut Polski w Wilnie, Muzeum IX Fortu w Kownie
Partner medialny: „Kauno diena”