1 września 2025 roku, godz. 10.00, Park Pamięci w Tuskulanach (ul. Žirmūnų 1F, Wilno)

W 80. rocznicę zakończenia II wojny światowej pragniemy zainicjować interdyscyplinarną dyskusję nad przeszłością oraz procesami kształtowania wspólnej odporności poznawczej i politycznej Polski i Litwy w obliczu współczesnych zagrożeń geopolitycznych i informacyjnych.

Konferencja „Wilno w cieniu imperium – straty, dialog, pamięć” będzie okazją do analizy strat ludnościowych, materialnych i kulturowych, jakich w latach 1939–1945 doświadczyli Polacy, Litwini, Żydzi oraz inne społeczności zamieszkujące tereny Wileńszczyzny. Wydarzenie posłuży również jako przestrzeń do krytycznego namysłu nad tym, jak pamięć dotycząca tego okresu funkcjonuje współcześnie – w polityce historycznej, edukacji oraz symbolicznej reprezentacji przeszłości.

Inspiracją dla wydarzenia jest myśl Jerzego Giedroycia, który już w połowie XX wieku wskazywał, że trwałe bezpieczeństwo Polski wymaga uznania suwerenności jej wschodnich sąsiadów oraz budowania relacji opartych na partnerstwie i wzajemnym szacunku. Dziś, gdy Rosja prowadzi pełnoskalową wojnę przeciwko Ukrainie, a dezinformacja i propaganda stały się głównymi narzędziami wojny hybrydowej, wspólne zrozumienie przeszłości nabiera charakteru działania strategicznego.

Konferencja jest zatem nie tylko wydarzeniem naukowym, ale również aktem sojuszniczego zaangażowania – wyrazem woli wspólnego przeciwstawiania się manipulacjom historycznym, które od dekad dzielą nasze społeczeństwa i podważają fundamenty demokratycznego porządku.

W wydarzeniu wezmą udział historycy, politolodzy, prawnicy, antropolodzy oraz specjaliści zajmujący się polityką pamięci z Polski i Litwy. W obliczu odradzających się postaw totalitarnych, wzrostu neoimperialnych ambicji Rosji oraz instrumentalizowania historii, uporządkowanie wiedzy i wzmocnienie wspólnych narracji historycznych Polski i Litwy staje się nie tylko wyzwaniem akademickim, lecz również elementem strategii bezpieczeństwa narodowego i regionalnego.

Język konferencji: PL i LT / tłumaczenie symultaniczne

Wstęp wolny

Organizatorzy: Forum Dialogu i Współpracy im. Jerzego Giedroycia, Ambasada RP w Wilnie, Instytut Polski w Wilnie, Muzeum Okupacji i Walk o Wolność

Partnerzy: Instytut Strat Wojennych im. Jana Karskiego, Instytut Historii Litwy, Uniwersytet Łódzki