Od 19 września do 1 listopada 2025 roku w Polsce, Litwie, Japonii i Izraelu odbywa się festiwal muzyki kameralnej DROGA DŌ. Festiwal organizuje oto fundacja pod kierownictwem artystycznym flecistki i laureatki Paszportu Polityki Ani Karpowicz, a współtworzy go czternastu partnerów w czterech krajach.
Dlaczego DROGA DŌ?
„Dō” po japońsku oznacza „drogę”, w wielu językach kojarzy się również z pierwszym dźwiękiem gamy. Polsko-japońska gra słów „droga dō” odzwierciedla więc „muzyczny szlak”, w tym konkretnym wypadku wojenny szlak uchodźczy, wiodący przez Polskę i Litwę aż do Japonii i Izraela.
DROGA DŌ opowiada poruszającą historię współpracy ponad podziałami, która uratowała kilka tysięcy europejskich Żydów przez zagładą. Gdyby nie holenderski konsul Jan Zwartendijk, nie powstałaby koncepcja wiz tranzytowych do Curaçao, gdyby nie polski ambasador Tadeusz Romer, statki z uchodźcami mogłyby zostać odesłane z Japonii z powrotem do ZSRR, a gdyby nie cywilna odwaga i zaangażowanie konsula Chiune Sugihary, wszelka nadzieja przepadłaby przed drzwiami jego litewskiego domu, przy ulicy Vaižganto w Kownie. Trzej dyplomaci z Holandii, Polski i Japonii postanowili postąpić przyzwoicie i humanitarnie, nie wiedząc, czy ich działania będą wystarczające, aby ocalić życie proszących o pomoc.
Wyruszamy śladami “okruchów humanizmu” (ang. “motes of humanity” – według słów Sugihary) i zagramy koncerty w niezwykłych miejscach: Domu Sugihary w Kownie, Port of Humanity w Tsurudze, a także w Żydowskim Instytucie Historycznym w Warszawie i telawiwskim Studio Annette.
Poszukiwanie muzycznych ścieżek pamięci oraz łączenie muzyki japońskiej, holenderskiej, polskiej i litewskiej w spójną narrację okazało się fascynującą podróżą, do której dołączyli znakomici artyści: Naruhiko Kawaguchi, Kristina Reiko-Cooper, Tel Aviv Wind Quintet i inni. Mimo, że dzieli nas język, kultura i doświadczenie, od razu znaleźliśmy porozumienie w muzyce, która opowiada historie. – mówi Ania Karpowicz.
Więcej o festiwalu: droga-do.org
Wydarzenia na Litwie:
10 października, godz. 17.00, Dom Sugihary (ul. Vaižganto 30, Kowno) prezentacja książki Zofii Hartman „Lista Sugihary” z udziałem autorki. (Wykład w jęz. angielskim)
Historia Zagłady ma swoje wątki pozaeuropejskie. Praca Zofii Hartman opowiada o jednym z nich. Chiune Sugihara (1900–1986), japoński dyplomata i szpieg, pełniąc funkcję konsula Cesarstwa Japonii w Kownie, latem 1940 r., w ostatnich tygodniach istnienia niepodległej Republiki Litewskiej wydał kilku tysiącom Żydów, głównie uchodźcom z Polski, wizy tranzytowe, umożliwiające im przejazd przez Japonię w drodze na holenderską wyspę Curaçao na Karaibach. Była to fikcja – w rzeczywistości nikt nie wybierał się na Curaçao, a większość uratowanych Żydów znalazła ostatecznie schronienie w Japonii, szanghajskim gettcie, Australii czy Nowej Zelandii. W dyplomatycznej akcji ratunkowej swoją rolę odegrali również Holendrzy i Polacy.
10 października, godz. 18.00 otwarcie wystawy plakatów we współpracy z Akademią Sztuki i Projektowania Bezalel, kurator: Karol Tomoki Yamazaki.
Wystawa stanowi podsumowanie warsztatów projektowania plakatów przeprowadzonych na Bezalel Academy of Arts and Design. W ramach warsztatów studenci zgłębiali metodę pracy z pomocą mapy myśli jako narzędzia do projektowania osadzonego w empatii kontekstualnej oraz badali potencjał zderzenia trzech różnych porządków typograficznych i alfabetów (hebrajskiego, łacińskiego i japońskiego). Każdy z prezentowanych na wystawie plakatów jest autorską interpretacją hasła bezpośrednio zainspirowanego programem festiwalu DROGA DŌ: “droga pamięci”.
12 października, godz. 16.00 (ul. Vaižganto 30, Kowno) koncert DROGA DŌ
Wystąpią:
Ania Karpowicz – flet
Alicja Kieruzalska – fagot
Kristina Reiko Cooper – wiolonczela
Naruhiko Kawaguchi – fortepian
Więcej o koncercie i bilety: DROGA DŌ
ORGANIZATOR:
PARTNERZY:
Instytut Adama Mickiewicza
Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa
Dom Spotkań z Historią, Warszawa
Sugihara House, Kowno
The Sugihara Foundation “Diplomats for Life”, Kowno
Port of Humanity, Tsuruga
Studio Annette, Tel Awiw
The Felicja Blumental Association, Tel Awiw
Bezalel Academy of Arts and Design, Jerozolima
Stowarzyszenie Autorów ZAiKS
Instytut Polski w Wilnie
Instytut Polski w Tel Awiwie
Instytut Polski w Tokio
