Polszczyzna jest drugim co do liczebności użytkowników językiem słowiańskim na świecie. Posługuje się nią aktywnie ok. 50 mln ludzi, a co najmniej 10 mln wykazuje się jej pasywną znajomością. Tym samym polszczyzna jest największym językiem słowiańskim w Unii Europejskiej, jej piątym językiem etnicznych (ex aequo z hiszpańskim kastylijskim, po niemieckim, angielskim, francuskim i włoskim).

Polski należy do grupy języków indoeuropejskich i podgrupy języków zachodniosłowiańskich (obok czeskiego, słowackiego, kaszubskiego, dolnołużyckiego, górnołużyckiego i – wymarłego – połabskiego).

Ocenia się, że przeciętny Polak zna czynnie ok. 30 tys. słów, a biernie – rozumie ok. 100 tys, ale nie posługuje się nimi. Według części polonistów uniwersyteckich, wystarczy znać 1200 słów, najczęściej używanych, by móc posługiwać się językiem polskim.

Alfabet polski oparty jest na alfabecie łacińskim i składa się z 32 liter. Występuje w nim dziewięć liter tworzonych za pomocą znaków diakrytycznych (ą, ć, ę, ł, ń, ó, ś, ź, ż). Ponadto w zapisie językowym wyróżnia się jeszcze siedem dwuznaków (sz, rz, cz, ch, dz, dż, dź) oraz jeden trójznak (dzi).

W polskim występuje deklinacja. Przez siedem przypadków odmieniają się rzeczowniki, przymiotniki, imiesłowy przymiotnikowe, zaimki rzeczowne, przymiotne i liczebne oraz liczebniki. Czasowniki z kolei ulegają koniugacji przez osoby, czasy, tryby, strony i liczby, a także aspekty.

Najstarsze zdanie w języku polskim: „Day, ut ia pobrusa, a ti poziwai” („Daj, ać ja pobruczę, a ty poczywaj”) zapisano w alfabecie łacińskim w 1270 r. we Wrocławiu (w Księdze Henrykowskiej znajdującej się na liście pamięci świata UNESCO). W 1285 roku na zjeździe w Łęczycy postanowiono, że język polski będzie używany obok łaciny w szkołach klasztornych i katedralnych.

Na język polski wpływ miały łacina, greka, język niemiecki, czeski, ruski, turecki, francuski, włoski, rosyjski, węgierski i jidysz. Obecnie największy wpływ ma na niego lingua franca naszych czasów – język angielski.

Głównymi dialektami języka polskiego są wielkopolski, małopolski, śląski, mazowiecki, chełmińsko-kociewsko-warmiński oraz północno- i południowokresowy.