Instytut Polski w Wilnie we współpracy z partnerami polskimi i litewskimi serdecznie zaprasza na specjalny program filmowy pt. „The Dark Arts”, towarzyszący prezentowanej do 22 maja wystawie „Opowieści okrutne. Aleksandra Waliszewska i symbolizm Wschodu i Północy”. Wystawa czynna w Narodowym Muzeum Sztuki im. M. K. Čiurlionisa w Kownie (V. Putvinskio g. 55). Filmy będą wyświetlane w Centrum Filmowym „Romuva” w Kownie (Laisvės al. 54).

PROGRAM:
-10 marca, godz. 18:00 – „Wilczyca”, reż. Marek Piestrak, prod. Polska, 1982
Otwarcie cyklu połączone z prelekcją do filmu, wygłoszoną przez kuratora cyklu Tomasza Kolankiewicza. Spotkanie po polsku z tłumaczeniem na język litewski.
-29 marca, godz. 18:00 – „Biały ren” („Valkoinen peura”), reż. Erik Bromberg, prod. Finlandia 1952
-5 kwietnia, godz. 18:00 – „Waleria i tydzień cudów” („Valerie a týden divů”), reż. Jaromil Jireš, prod. Czechosłowacja, 1972
-20 kwietnia, godz. 18:00 – „Leptirica”, reż. Đorđe Kadijević, prod. Jugosławia, 1973
-9 maja, godz. 18:00 – „Córki dancingu”, reż. Agnieszka Smoczyńska, prod. Polska, 2015
Spotkanie z reżyserką Agnieszką Smoczyńską po projekcji filmu. Spotkanie po polsku z tłumaczeniem na język litewski.

Program filmowy – wybór Tomasza Kolankiewicza
W malarstwie Aleksandry Waliszewskiej bardzo silnie obecny jest komponent narracyjny, artystka tworzy własne światy z pogranicza jawy i snu, rzeczywistości i nierealnego, inkorporując elementy różnych mitologii. Pod tym względem jej sztuka jest bliska kinu, które w swoim założeniu jest sztuką opowiadania i kreowania świata. Program filmowy towarzyszący wystawie złożony jest z dzieł, które nie tyle odnoszą się do twórczości artystki, ile raczej wyrastają z tego samego pnia, zbliżone są do siebie w sposób intuicyjny. Z jednej strony w programie znalazły się filmy starsze, zarówno artystyczne, jak i gatunkowe, kino grozy i symboliczne artystyczne kino nowofalowe, z drugiej współczesne europejskie filmy czerpiące z tych samych źródeł, co twórczość Waliszewskiej: dzieła autorskie operujące na pograniczu horroru i baśni. W prezentowanych filmach pojawiają się elementy krążące wokół dwóch głównych wątków: rytuałów przejścia głównie związanych z dorastaniem, przejściem z grupy młodych do dorosłych („Waleria i tydzień cudów”, „Córki dancingu”), małżeństwa i miłości romantycznej („Biały ren”, „Leptirica”) i śmierci z przejściem z grupy żywych do umarłych („Wilczyca”, „Leptirica”) oraz regionalnych wierzeń przedchrześcijańskich, realizowanych w formule folk horroru („Biały ren”, „Wilczyca”, „Leptirica”). Bardzo istotny jest też aspekt regionalny tych dzieł: jest tutaj zarówno basen morza Bałtyckiego, Finlandia, Polska oraz Europa Środkowa – Czechosłowacja i Polska, jak i Bałkany z byłą Jugosławią.
1) „Biały ren” („Valkoinen peura”), reż. Erik Bromberg, prod. Finlandia 1952
Młoda Saamka Pirita wychodzi za swojego ukochanego – pasterza reniferów Aslaka. Kiedy mężczyzna wyrusza ze swoim stadem n a wypas kobieta zaczyna coraz bardziej obawiać się samotności. Po pomoc zwraca się do lokalnego saamskiego szamana. Ma jej pomóc rozpalić na nowo namiętność Aslaka. Niestety jest to równoznaczne z przekształceniem Pirity w wampirzycę przyjmującą kształt białego rena.
2) „Waleria i tydzień cudów” („Valerie a týden divů”), reż. Jaromil Jireš, prod. Czechosłowacja 1972
Walerii podczas snu skradzione zostają kolczyki. Czy dziewczynce uda się je odzyskać? I jaką rolę w całej historii odegrają matka i babka dziewczyny?
3) „Leptirica”, reż. Đorđe Kadijević, prod. Jugosławia, 1973
Młody Strahinja w obliczu niezgody na pojęcie za żonę córki wielkiego pana wyrusza w świat. Zatrzymuje się w zawiedzonym młynie. Jako nowy młynarz zmierzyć się będzie musiał z siłami nieczystymi! Czy wiejskiemu chłopakowi uda się w końcu połączyć z ukochaną?
4) „Wilczyca”, reż. Marek Piestrak, prod. Polska 1983
Znajdująca się na łożu śmierci kobieta rzuca klątwę na swojego męża: jeśli umrze będzie go nawiedzać zza grobu! Jej słowa są o tyle groźniejsze, że za życia, jak głosi plotka, „zadawała się z wilkami”. Czy klątwa okaże się silniejsza od śmierci?
5) „Córki dancingu”, reż. Agnieszka Smoczyńska, prod. Polska 2015
Brawurowy debiut fabularny Agnieszki Smoczyńskiej. Baśniowa wizja lat 80-tych w PRL-u, świat dancingów i nocnych klubów, pachnących dymem papierosów i wódką. Do tej krainy trafiają dwie syreny, które szturmem podbijają warszawską scenę muzyczną. Jednak miejsce syren jest w wodzie, nie na lądzie. Czy uda im się pogodzić swoją zwierzęcą naturę z ludzkimi pragnieniami?
/Tomasz Kolankiewicz/ 

Tomasz Kolankiewicz – filmoznawca i historyk filmu, wykładowca prowadzący prelekcje i rozmowy o filmie. Dyrektor Artystyczny Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych, wykładowca Łódzkiej Szkoły Filmowej i Warszawskiej Szkoły Filmowej. Kurator filmowy współpracujący z telewizją, festiwalami filmowymi, Nowym Teatrem w Warszawie.

Filmy z przeglądu „The Dark Arts” będą wyświetlane w Centrum Filmowym „Romuva” w Kownie (Laisvės al. 54). Bilety dostępne na stronie www.kcromuva.lt i w kasach kina. Za okazaniem biletu na wystawę, bilet na seans dostępny za połowę ceny. Za okazaniem biletu na seans, bilet na wystawę dostępny za połowę ceny. 

Program filmowy „The Dark Arts”, towarzyszący wystawie „Opowieści okrutne. Aleksandra Waliszewska i symbolizm Wschodu i Północy” został przygotowany przez Instytut Adama Mickiewicza, Centrum Filmowe „Romuva”, Narodowe Muzeum Sztuki im. M. K. Čiurlionisa oraz Instytut Polski w Wilnie.

Program filmowy w pliku pdf: