W Wilnie zostanie upamiętniony Witold Pilecki – polski bohater walczący z reżimami totalitarnymi
25 maja litewscy europarlamentarzyści Rasa Juknevičienė i Andrius Kubilius, w dniu po raz pierwszy obchodzonego Międzynarodowego Dnia Bohaterów Walki z Totalitaryzmem, uczczą pamięć Witolda Pileckiego. Pochodzący z Wilna bohater walczył z dwoma totalitaryzmami – faszyzmem i komunizmem, był pierwszym świadkiem holokaustu, z własnej woli trafiając do obozu KL Auschwitz. Parlament Europejski we wrześniowej rezolucji z roku 2019 ustanowił dzień 25 maja (dzień egzekucji rotmistrza Witolda Pileckiego przez reżim komunistyczny) Międzynarodowym Dniem Bohaterów Walki z Totalitaryzmem, aby dać przyszłym pokoleniom „jasny przykład prawidłowej postawy, jaką należy przyjąć w obliczu zagrożenia totalitarnym zniewoleniem”.
Litewscy europarlamentarzyści razem z ambasador Rzeczypospolitej Polskiej na Litwie Urszulą Doroszewską, posłami na Sejm RL Mantasem Adomėnasem, Gabrieliusem Landsbergisem, Ingridą Šimonytė oraz merem Wilna Remigijusem Šimašiusem złożą kwiaty przy domu pod adresem Užupio 7 w Wilnie, w którym mieszkał Witold Pilecki.
„Poprzez pokazanie heroicznego i zarazem tragicznego losu jednego człowieka możemy udowodnić Europie i całemu światu, że Hitler i Stalin byli takimi samymi katami. Stworzone przez nich reżimy przestępczo niszczyły ludzi i narody“ – twierdzi Rasa Juknevičienė.
Rotmistrz Witold Pilecki – to bohater, który niewystarczająco dobrze jest znany na Litwie. W czasie II wojny światowej walczył w polskich organizacjach podziemnych. Kierując się wewnętrznym głosem przymusu postanowił dowiedzieć się, co się dzieje za ogrodzeniem niemieckiego obozu w Oświęcimiu i z własnej woli dał się pojmać i być osadzonym w Auschwitz. Jego celem była pomoc osadzonym przywódcom ruchu oporu, zbieranie informacji o nazistowskim aparacie terroru oraz chęć przekazania tych wiadomości na Zachód, jak również próba organizacji oporu i ucieczki z obozu.
Do 1943 r. Pilecki potajemnie wysyłał raporty o sytuacji w Auschwitz, dokumentując statystyki dotyczące przywożonych osób oraz zgonów. Wiadomości były wysyłane za pośrednictwem podziemnego odbiornika radiowego lub przez posłańców, z których wielu traciło życie w przypadku ich pojmania. Informacje były rozpowszechniane przez Szwecję na Zachód.
Po ucieczce z Auschwitz Pilecki pełny obraz sytuacji w obozie koncentracyjnym zawarł w tzw. „Raporcie Witolda”, 100-stronicowym dossier, w którym określił skalę i rozmach nazistowskiego terroru. Auschwitz określił jako centrum systematycznego ludobójstwa i szczegółowo opisał cały aparat Holokaustu: komory gazowe, procedury selekcji, eksperymenty ze sterylizacją; wnikliwie przeanalizował techniki dehumanizacji. W Raporcie było wskazane, że w Birkenau działają trzy krematoria, mogące kremować do 8 000 ludzi dziennie. „Raport Witolda”, podpisany przez innych podziemnych dowódców oporu w obozie, dotarł do Rządu RP na Uchodźstwie w Londynie.
Po ucieczce z Auschwitz Pilecki kontynuował walkę w podziemiu, uczestniczył m. in. w Powstaniu Warszawskim. Po upadku powstania ponownie trafił do obozu koncentracyjnego w Lamsdorf i Murnau. Oswobodzony przez Amerykanów i po uzgodnieniu działań z Rządem RP na Uchodźstwie, wrócił do kraju, zbierał informacje o działaniach władz komunistycznych, organizował ruch oporu przeciwko komunistom w Polsce. W 1947 r. pojmany, a 25 maja 1948 r. został rozstrzelany. Podczas ostatniego spotkania przed egzekucją z żoną powiedział, że w porównaniu z przesłuchaniami komunistów „Oświęcim to była igraszka”.
Witold Pilecki walczył z obydwoma reżimami totalitarnymi. O podobieństwie reżimów mówi właśnie rezolucja Parlamentu Europejskiego, poświęcona paktowi Ribbentrop-Mołotow oraz 80-leciu wybuchu II wojny światowej. Rezolucja ustanawia dzień egzekucji W. Pileckiego Międzynarodowym Dniem Bohaterów Walki z Totalitaryzmem.
Partnerem wydarzenia jest Instytut Polski w Wilnie, który m. in. zaprasza do przypomnienia postaci rotmistrza Pileckiego i obejrzenia fabularyzowanego dokumentu „Pilecki“ (80 min., 2015, Polska, reż. Mirosław Krzyszkowski). Film będzie dostępny w dn. 25-26 maja br. za darmo na kanale Youtube Instytutu Polskiego w Wilnie. Film po polsku z napisami po litewsku lub po angielsku.
