Międzynarodowa wystawa jednego arcydzieła „Dziecięca zbroja Zygmunta Augusta” w Muzeum Narodowym – Pałacu Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie.
Otwarcie wystawy 8 kwietnia o godz. 17.00 (obowiązuje rejestracja: http://www.registracija.valdovurumai.lt/Sarvai)
Wystawa pod patronatem Ministra Kultury Republiki Litewskiej Simonasa Kairysa
oraz Wicepremiera, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej prof. Piotra Glińskiego
Organizatorzy:
Muzeum Narodowe – Pałac Wielkich Książąt Litewskich
Zamek Królewski na Wawelu
Instytut Adama Mickiewicza
Partnerzy:
Instytut Polski w Wilnie
Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Wilnie
Ambasada Republiki Litewskiej w Warszawie
Późnośredniowieczne i renesansowe uzbrojenie ochronne pełniło nie tylko funkcje użytkowe, ale też reprezentacyjne i symboliczne. Było przy tym bardzo kosztownym kostiumem. Znakomitym przykładem upodobnienia zbroi do stroju dworskiego jest właśnie zbroja Zygmunta Augusta. Stalowe płyty wykuto na wzór ubioru wykonanego z miękkiej tkaniny, przeszywanego (nacinanego?) w deseń ukośnej kratownicy wypełnionej czworoliściami. Ta geometryczna dekoracja, dopełniona trawionymi i złoconymi ornamentami roślinnymi, kontrastuje z gładkim, polerowanym tłem.
Wykonał ją świetny rzemieślnik z Innsbrucku – Jörg Seusenhofer. Jego dzieła uważane są za szczytowe osiągnięcia płatnerstwa renesansowego. Szczególna sławą cieszy się ozdobiony heraldycznymi orłami, zachowany w Wiedniu, komplet uzbrojenia z 1547 roku, przeznaczony dla arcyksięcia Ferdynanda II. Jak wiadomo z zachowanej korespondencji z płatnerzem do zbroi Zygmunta Augusta należały dwa siodła. Tylko okucia łęków jednego z nich zachowały do dnia dzisiejszego.
Zbroja na mocy decyzji sądu arbitrażowego w 1933 r. została przekazana z cesarskich zbiorów wiedeńskich do Muzeum Narodowego w Budapeszcie jako rzekoma własność króla Węgier Ludwika II Jagiellończyka, poległego w bitwie z Turkami pod Mohaczem w 1526 r. W rzeczywistości, jak wykazał w 1939 r. wybitny bronioznawca Bruno Thomas, zbroję zamówił w 1533 r. król Czech i Węgier (późniejszy cesarz) Ferdynand I z okazji zaręczyn swojej córki Elżbiety z synem Zygmunta I, trzynastoletnim Zygmuntem Augustem, wówczas już ukoronowanym za życia ojca, królem Polski. Na napierśniku i naramiennikach umieszczono wiązany monogram z liter „E” i „S” (Elisabetha, Sigismundus).
Zygmunt II August jako władca Polski i Litwy dał się poznać jako wybitny mecenas i kolekcjoner. Obok wielkiego zespołu tapiserii niderlandzkich, wspaniałego skarbca, posiadał też kilkadziesiąt luksusowych zbroi. Z doborowej zbrojowni Zygmunta Augusta, oprócz prezentowanej młodzieńczej, zachowała się tylko pełna zbroja jeździecka wykonana przez Kunza Lochnera w Norymberdze, podarowana królowi Szwecji Janowi III z okazji jego zaślubin z Katarzyną Jagiellonką (Zbrojownia Królewska w Sztokholmie).
