9 listopada 2023 r. – 4 lutego 2024 r., Narodowa Galeria Sztuki w Wilnie
Otwarcie wystawy: 9 listopada 2023 r. o godz. 18.00

Wystawa ukazuje Wilno w wyjątkowo skomplikowanym okresie historycznym. Poznajemy miasto dzięki obrazom, grafikom, zdjęciom i innym pracom ówczesnych twórców.
W latach 1918–1948 Wilno przechodziło z rąk do rąk – stawało się częścią Polski i Litwy, było zajmowane przez hitlerowców i przez wojska radzieckie. Okupacje i wojny radykalnie zmieniły strukturę społeczną i populację miasta, wpłynęły też na jego architekturę i urbanistykę.
Siedmioczęściowa narracja ekspozycji pokazuje, jak artyści ówczesnego wieloetnicznego i wielokulturowego Wilna postrzegali swoje miasto. Obok przedstawicieli kultury polskiej ważną rolę w tworzeniu tego wizerunku odegrali również artyści litewscy, żydowscy i białoruscy.
Wystawa prezentuje prace wileńskich artystów przechowywane w polskich i litewskich instytucjach dziedzictwa kulturowego. Obok znanych i wielokrotnie przedstawianych dzieł klasyków wileńskiej sztuki, m.in. Ferdynanda Ruszczyca, Jana Bułhaka, Ludomira Sleńdzińskiego, Bronisława Jamontta, Michała Rouby, Jerzego Hoppena, można zobaczyć także obrazy i grafiki młodszego pokolenia artystów, do którego należeli m.in. Joanna Karpińska, Hanna Milewska, Józef Horyd czy Hadassa Gurewicz-Grodzka. Niektóre z ich dzieł są pokazywane po raz pierwszy. Przebłyski awangardy na artystycznej scenie Wilna, uchodzącej za ważny ośrodek neoklasycyzmu, są reprezentowane przez obrazy Vytautasa Kairiūkštisa i jego kolegi Władysława Strzemińskiego, zdjęcia studenta Bauhausu Mojżesza Worobiejczyka (Moї Vera), akwarele Bencjona Michtoma, a także model słynnego pomnika Adama Mickiewicza autorstwa Zbigniewa Pronaszki. Wizerunek Wilna został poszerzony o rozdział litewski, złożony z pejzaży i portretów Vladasa Drėmy, Antanasa Gudaitisa, Juozasa Mikėnasa, Algirdasa Petrulisa i Adomasa Varnasa. Zwieńczeniem narracji są dzieła zrodzone z nostalgii za utraconym Wilnem, w tym grafiki i obrazy Andrzeja Wróblewskiego, wybitnej postaci polskiej sztuki powojennej, zainspirowane doświadczeniami ze spędzonej przez niego w tym mieście młodości.

Kuratorzy:
Giedrė Jankevičiūtė
Andrzej Szczerski

Patronat:
Minister Kultury Republiki Litewskiej Simonas Kairys
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej Piotr Gliński

Organizatorzy: Narodowa Galeria Sztuki, Narodowe Muzeum Sztuki Litwy, Muzeum Narodowe w Krakowie

Sponsor generalny – ORLEN Lietuva

Partnerzy: Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Wilna, Instytut Polski w Wilnie, Instytut Badań Kultury Litwy, Litewska Biblioteka Narodowa im. Martynasa Mažvydasa

Fot. Leon Kosmulski (1904-1952), Krajobraz z postaciami (praca dyplomowa), olej na płótnie, 1936, The Museum of Vilnius Academy of Arts