Instytut Polski w Kijowie

5.02.2020 Śladami historycznego dziedzictwa

Okres budowy: 1744-1772

Fundator: Biskup Atanazy Szeptycki

Informacja o obiekcie
(opracowanie: Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA)

Lwowska archikatedra greckokatolicka położona jest na wzgórzu, na którym według tradycji w r. 1280 książę Lew Halicki ufundował klasztor bazylianów z drewnianą cerkwią pw. św. Jerzego. Murowaną cerkiew wzniesiono w latach 1363-1437; od r. 1539 pełniła funkcję świątyni klasztornej i katedry biskupstwa halickiego. Obecną cerkiew, ufundowaną przez biskupa Atanazego Szeptyckiego wybudowano według projektu Bernarda Meretyna w latach 1744-1764. W r. 1808, po odtworzeniu metropolii halickiej kościół stał się archikatedrą. Kilkukrotnie restaurowany w w. XIX i XX; w r. 1946 przejęty przez rosyjską Cerkiew Prawosławną, a następnie w r. 1990 zwrócony Ukraińskiej Cerkwi Greckokatolickiej. Budowla usytuowana jest pośrodku otoczonego murem kompleksu, tworzonego przez pałac arcybiskupi, trójskrzydłowe zabudowania kapitulne (XVIII-XIX) oraz dawny ogród. Świątynia, należąca do najwybitniejszych dzieł architektury rokoka w Europie środkowej, nawiązuje do tradycyjnego układu cerkwi krzyżowo-kopułowych. Fasadę zdobią kamienne figury św. Atanazego i św. Leona oraz grupa św. Jerzego ze smokiem, wykonane przez Jana Jerzego Pinsla (1759-1761). Z wyposażenia zachowały się m.in. rokokowy ołtarz główny, ikonostas i tron biskupi (Michał Filewicz, 1770-1771).

Film zrealizowany w ramach projektu „Polska i Ukraina. Śladami historycznego dziedzictwa” współfinansowanego ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu „Współpraca w dziedzinie dyplomacji publicznej–2018”.

W ramach projektu powstało ponad 100 krótkich produkcji filmowych poświęconych wybranym obiektom dziedzictwa architektonicznego, które znajdują się na terenie Ukrainy i powstały w okresie dawnej Rzeczypospolitej. Na liście ponad setki miejsc, które zostały sfilmowane znalazły się twierdze, pałace, kościoły i in. W pracę przy tworzeniu filmów zaangażowano polsko-ukraiński zespół, w skład którego weszli historycy, publicyści, dziennikarze, organizacje pozarządowe oraz młodzież.

Realizatorzy projektu: