Wystawa „Nokturny. Hołd Chopinowi”. Wojciech Siudmak w Alliance Française w Madrycie
WOJCIECH SIUDMAK
Polski malarz i rzeźbiarz, urodzony w 1942 roku w Wieluniu. Od 1966 roku mieszka i tworzy w Paryżu. Siudmak jest wybitnym twórcą realizmu fantastycznego w malarstwie. Jest honorowym obywatelem miasta Wieluń, a także miast Ozoir-la-Ferrière i Saint-Thibault-des-Vignes we Francji. W trakcie swojej kariery zdobył liczne nagrody i wyróżnienia za swoją twórczość. Otrzymał m.in. w Paryżu Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (marzec 1999) oraz Grande Medaille d’Or avec Plaquette d’Honneur Académie des Arts-Sciences et Lettres (czerwiec 2013), a także statuetkę Złotego Hipolita (sierpień 2014) i ostatnio w Poznaniu statuetkę Oxigenusa. W Polsce znany jest wszystkim czytelnikom magazynu „Fantastyka”, a od 2004 roku także wielbicielom twórczości Franka Herberta i Philipa K. Dicka jako autor oryginalnych ilustracji do bibliofilskich wydań tych autorów publikowanych przez dom wydawniczy REBIS. W 2014 roku ukazała się pierwsza część Don Kichota Miguela de Cervantesa z rysunkami artysty. W grudniu 2015 roku nakładem Domu Wydawniczego REBIS ukazał się siódmy album SIUDMAK poświęcony twórczości artysty.
Pierwsza duża retrospektywna wystawa jego prac odbyła się w Palais de Tokyo w Musée d’Art Moderne w Paryżu w 1989 roku. W 1999 roku odbyła się kolejna bardzo prestiżowa wystawa w mitycznej Wieży Eiffla, symbolu Paryża i Francji, witająca nowe tysiąclecie. Z inicjatywy artysty w 2002 roku powstała Fundacja Siudmak Arkana XXI. W tym samym roku Siudmak stworzył „Światowy Projekt Pokoju”. Za symbol tego projektu można uznać rzeźbę „Wieczna Miłość”, pomnik odsłonięty w Wieluniu (sierpień 2013). W 2012 roku artysta ufundował Nagrodę Pokoju, którą po raz pierwszy otrzymał polski kompozytor Wojciech Kilar w Filharmonii Świętokrzyskiej w Kielcach (wrzesień 2013). Wojciech Siudmak jest obecnie jednym z najbardziej znanych na świecie polskich malarzy.
REFLEKSJE NA TEMAT NOKTURNÓW CHOPINA, MUZYKI I MALARSTWA
„Wspólnym mianownikiem między sposobem, w jaki Chopin wyrażał swoje duchowe doświadczenia w nokturnach, a inspiracjami zaczerpniętymi z nokturnów w moich rysunkach, jest ich nieoczekiwana miara. Chopin znał klasyczne miary architektury form, ale używał melodii, zwłaszcza harmonii, w nowy i nieoczekiwany sposób. W jego utworach dominuje niezwykła harmonia, fascynujący kosmiczny porządek. Tworzenie sekwencji poprzez grupowanie fraz w dziełach Chopina nie odbywa się algebraicznie, jak w utworach Mozarta, ale intuicyjnie, naznaczone emocjami i cudowną harmonią.
Moje obrazy również zawierają to, co rzeczywiste, ale ich elementy są skomponowane w taki sposób, że odnoszą się do innych znaczeń, do osobistych doświadczeń i do surrealistycznej sfery wyobraźni, znanej również jako realizm fantastyczny. Rzeczywistość postrzegana jest przez filtr spojrzenia artysty, który proponuje swoją osobistą wizję. Pojęcie realizmu odnosi się do sfery nierzeczywistej, stanu niezwykłego, obszaru marzeń sennych, co oczywiście stoi w opozycji do pojęcia realizmu. Określenie „fantastyczny” jest dla artysty uzasadnieniem surrealistycznej wizji, którą przedstawia, zachowując przy tym wszelkie pozory wizji realistycznej.
W muzyce nokturnów Chopina możemy dostrzec całą gamę emocji – od miłości, przez przeczucie śmierci, po rozpacz, skargę, melancholię i „przygnębienie”, które według słów samego kompozytora charakteryzowały jego muzykę, a przede wszystkim nokturny. Ten świat przeżyć Chopina przejawia się w jego wyborze tonalności. Był to system ekspresji opisany przez Ch. F. D. Schubarta (Ideen zu einer Ästhetik der Tonkunst). Podobna atmosfera panowała w okresie baroku, kiedy konwencjonalne elementy realistyczne zostały naznaczone pewną symboliką, co doprowadziło do powstania motywów vanitas, praktycznie niemożliwych dziś do uchwycenia. Pozostawało piękno dzieła i perfekcyjnie wykonana technika.
Tonacja cis-moll odzwierciedlała na przykład skargę na niespełnioną miłość, Des-dur – cierpienie i ekstazę, As-dur – śmierć, a Es-dur – heroizm, miłość i modlitwę, ponieważ zawiera liczbę trzy (flat). Można również docenić nieoczekiwane modulacje, dysonanse, ozdobne melodie, kontrasty dynamiki i ekspresji, łączenie lirycznego z dramatycznym, prostego z wyrafinowanym.
Wykorzystywane w moich rysunkach media są również ukierunkowane na semiozę i są interpretowane na różne i niejednoznaczne sposoby, a nie w celach ilustracyjnych. Chcę otworzyć drzwi do tej gigantycznej przestrzeni wyobraźni, gdzie każda interpretacja ma swoje znaczenie i wzbogaca odbiór muzyki o boską proporcję i kosmiczną harmonię. Dla malarza i kompozytora ważne jest pokazanie pewnej buntowniczości, egzystencjalnej walki – z przeszłością życia i sztuki”.
Wojciech Siudmak
GDZIE
Alliance Française w Madrycie.
Cuesta de Sto. Domingo, 13, Madryt
KIEDY
Otwarcie: 2 lutego o godz. 19:00
Do 31 marca
Od poniedziałku do piątku w godzinach od 9.00 do 19.30
Sobota, od 9.30 do 1.30 po południu.