Otwarcie wystawy odbędzie się 4 września o godz. 17.00 w sali wystawowej (III p.) Litewskiej Państwowej Biblioteki Narodowej im. M. Mažvydasa (Gedimino pr. 51, Wilno).

W 2025 roku obchodzimy stulecie powstania Żydowskiego Instytutu Naukowego (YIVO). Aby uczcić tę ważną rocznicę, Litewska Biblioteka Narodowa im. Martynasa Mažvydasa organizuje wystawę „Stulecie YIVO: początki, droga, dziedzictwo”. Wystawa będzie dostępna od 4 września do końca roku w sali wystawowej Litewskiej Biblioteki Narodowej (III a.).

Założony w 1925 roku w Wilnie instytut YIVO był jedną z najważniejszych instytucji kultury żydowskiej w mieście, pierwszą świecką akademią badań nad kulturą żydowską w Europie Wschodniej, w której normowano język jidysz, kształcono młodych naukowców oraz zgromadzono ogromną bibliotekę i archiwum. Członkami honorowego prezydium instytutu zostali wybitni naukowcy i działacze społeczni tamtych czasów: Albert Einstein, Sigmund Freud, Eduard Bernstein, Simon Dubnow.

YIVO jest jedyną wileńską instytucją żydowską, która nie przerwała swojej działalności podczas Holokaustu i kontynuuje ją do dziś w Nowym Jorku.

W Wilnie zachowało się wiele śladów działalności instytutu: dokumentacja, korespondencja, fragmenty zbiorów bibliotek i archiwów, rozproszonych po kilku instytucjach zajmujących się pamięcią historyczną. Biblioteka Narodowa przechowuje duży zbiór dokumentów YIVO o znaczącej objętości i treści, które ujawniają wileńskie korzenie YIVO, jego niezwykle owocny okres działalności przed wojną oraz wpływ na światową społeczność żydowską. Dokumenty te stanowią podstawę wystawy „Stulecie YIVO: początki, droga, dziedzictwo”.

W trakcie trwania wystawy przewidziano wycieczki i zajęcia edukacyjne.

Program otwarcia:

Część I – Sala wystawowa (III p.)

• Przemówienia powitalne

• Program muzyczny Duo Kotra

Część II – atrium (V p.).

• Prezentacja kuchni litwaków i degustacja z udziałem badaczki dziedzictwa kulinarnego Żydów Aszkenazyjskich dr Magdaleny Maślak, mistrzyni kuchni Alessii Di Donato oraz eksperta historii gastronomii Litwy prof. Rimvydasa Laužikasa.

Część III – Sala wystawowa (III p.)

• Oprowadzanie po wystawie z kuratorką dr Larą Lempertiene.

Wstęp wolny

Organizator: Litewska Narodowa Biblioteka im. M. Mažvydasa

Partner: Instytut Polski w Wilnie