Okres budowy: 1620-1626
Fundator: Jerzy Zbaraski, kasztelan krakowski
Informacja o obiekcie
(opracowanie: Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA)
Twierdza w Zbarażu położona blisko granicy Podola z Wołyniem, swoje powstanie zawdzięcza książęcej linii Zbaraskich, którzy władali tamtejszym grodem już w w. XIV. Z czasem ruscy książęta, wywodzący się z bocznej linii Giedyminowiczów, sięgnęli po wysokie urzędy państwowe. Krzysztof Zbaraski, koniuszy królewski w czasie swojej podróży edukacyjnej po Włoszech (1602-1605) zamówił projekt zamku u wybitnego architekta weneckiego, Vincenzo Scamozziego, który opublikował projekt willi w swoim traktacie architektonicznym (1615). Niestety, z uwagi na zbyt skromne fortyfikacje niedostosowane do warunków ówczesnej Rzeczypospolitej, projekt ów nie został zrealizowany. W opozycji do włoskiej willi wzniesiono skromny budynek mieszkalny otoczony potężnymi bastionowymi fortyfikacjami według projektu Flamandczyka Henryka van Peene. Najbardziej znanym epizodem w historii twierdzy, jest obrona przed wojskami kozacko-tatarskimi w r. 1649, opisana na kartach „Ogniem i Mieczem” przez Henryka Sienkiewicza. W późniejszym czasie zamek zaczął popadać w ruinę. Poważnie uszkodzony w czasie I wojny światowej został odbudowany dzięki staraniom Wojska Polskiego w latach 30-tych w. XX. Częściowo zburzony po r. 1945, jest obecnie siedzibą muzeów.
Film zrealizowany w ramach projektu „Polska i Ukraina. Śladami historycznego dziedzictwa” współfinansowanego ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu „Współpraca w dziedzinie dyplomacji publicznej–2018”.
W ramach projektu powstało ponad 100 krótkich produkcji filmowych poświęconych wybranym obiektom dziedzictwa architektonicznego, które znajdują się na terenie Ukrainy i powstały w okresie dawnej Rzeczypospolitej. Na liście ponad setki miejsc, które zostały sfilmowane znalazły się twierdze, pałace, kościoły i in. W pracę przy tworzeniu filmów zaangażowano polsko-ukraiński zespół, w skład którego weszli historycy, publicyści, dziennikarze, organizacje pozarządowe oraz młodzież.
Realizatorzy projektu:
- Stowarzyszenie Integracja Europa-Wschód (http://www.siew.org.pl/),
- Instytut Polski w Kijowie (http://www.polinst.kyiv.ua/pol/),
- Ukrainian Communication Group (https://www.youtube.com/user/goodresttv).
Wsparcie projektu:
- Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA (http://polonika.pl/)
- Narodowe Archiwum Cyfrowe (http://www.nac.gov.pl)
Partnerem medialnym projektu jest portal historyczny historykon.pl (https://historykon.pl/).
Strona www projektu: http://www.pluazdrona.eu
Profil Facebook projektu: https://www.facebook.com/pluazdrona/