Hiszpańska premiera „Pasji według św. Łukasza” Krzysztofa Pendereckiego. Dzieło pod dyrekcją Marzeny Diakun w Auditorio Nacional de Música.
Nie przegap swojego biletu!
KRZYSZTOF PENDERECKI
Nazwisko Krzysztofa Pendereckiego jest praktycznie synonimem europejskiej awangardy. Prawie wszystkie podręczniki historii muzyki zawierają dziś jego „Tren – Ofiarom Hiroszimy” (1960), kompozycję, która przenosi instrumenty smyczkowe do nieznanych dotąd granic. Do tego stopnia, że kompozytor musiał wymyślić notację, aby wyrazić swoje pomysły. Ale dla Pendereckiego innowacja i tradycja zawsze szły w parze, co widać w „Pasji według św. Łukasza” (1966), kompozycji religijnej napisanej językiem awangardy.
Od czasu prawykonania w katedrze w Bremie w 1868 roku uznawana jest za jedną z najbardziej niezwykłych kompozycji duchowych, jakie kiedykolwiek napisano. Tradycja i nowatorstwo idą w parze także w „Pasji według św. Łukasza” Pendereckiego (1966), religijnej kompozycji napisanej językiem awangardy. Polski muzyk był pod silnym wpływem Pasji Bacha, któremu oddaje hołd, wykorzystując motyw B-A-C-H w całej kompozycji. Jednak w przeciwieństwie do emocjonalnego języka Niemca, muzyczną ekspresję Pendereckiego można określić jako bardziej intelektualną. Jego dzieło nie tylko przedstawia cierpienie i śmierć Chrystusa, ale jest także wyrazem tragedii II wojny światowej. „Nie obchodzi mnie, jak krytycy będą opisywać 'Pasję’, czy jest tradycyjna, czy awangardowa. Dla mnie jest po prostu autentyczna. I to mi wystarczy” – wyznał Penderecki.
PASJA WEDŁUG PENDERECKIEGO
Alejandro Rodríguez Antolín, muzykolog i pracownik naukowy Universidad Autónoma de Madrid:
„Passio et mors Domini nostri Jesu Christi secundum Lucam”, czyli „Pasja według św. Łukasza” (1966) to bez wątpienia jedna z najważniejszych i najbardziej imponujących kompozycji w katalogu Krzysztofa Pendereckiego (1933-2020). Składająca się z dwóch części i dwudziestu siedmiu numerów „Pasja według św. Łukasza” przypisana jest estetyce atonalnej, ale w sposób niesztampowy, z kilkoma momentami i elementami typowymi dla dzieł tonalnych. Przy tym wszystkim stanowi równowagę między muzyczną tradycją a współczesnością, między tajemnicami boskości a impulsami przyziemności. To ćwiczenie we wspaniałości nie tylko przybliża nam zręczne umiejętności kompozytorskie Pendereckiego, ale także kluczowy moment w powojennej Europie, a dokładniej ukryte napięcia w Polsce i Niemczech. Dzięki rewizji barokowych Pasji i postaci Johanna Sebastiana Bacha, do której odwołuje się nawet użycie sekwencji nut znanej jako „motyw BACHa”, utwór stanowi amalgamat estetyk od otwierającego „O Crux Ave”, z hymnem „Vexilla regis prodeunt” jako wstępem do tekstu ewangelii, po splendor jego kulminacji w E-dur na końcu „In Pulverem Morits… In Te, Domini, Speravi”. Mistrzowski utwór, charakteryzujący się kompozycją bloków dźwiękowych, imponującą reprezentacją orkiestry i chórów oraz, krótko mówiąc, pokazem napięć i wrażeń, które nie pozostawiają słuchaczy obojętnymi.
PROGRAM
I
O Crux, ave, spes unica
Et egressus ibat
Deus Deus meus
Domine, quis habitabit
Adhuc eo loquente
Ierusalem, Ierusalem
Ut quid, Domine
Comprehendentes autem
Iudica me, Deus
Et viri, qui tenebant illum
Ierusalem, Ierusalem
Miserere mei, Deus
Et surgens omnis
II
Et baiulans sibi crecem
Popule meus
Ibi crucificerunt eum
Crux fidelis
Ecce lignum Crucis
Iesus autem dicebat
…in pulverem mortis
Et stabat populus
Unus autem de bis
Stabant autem iuxta crucem
Stabat mater dolorosa
Erat autem fere hora
Consummatum est
In te, Domine, speravi
CHÓR
Chór Wspólnoty Madrytu (Coro de la Comunidad de Madrid)
Chór Polskiego Radia (Coro de la Radio Polaca)
Młode wokalistki JORCAM (Jóvenes Cantoras de la JORCAM)
Orkiestra Wspólnoty Madrytu (Orquesta de la Comunidad de Madrid)
DYRYGENT
MARZENA DIAKUN
www.fundacionorcam.org/artista/marzena-diakun
SOLIŚCI
JOSEP VILA I CASAÑAS, DYRYGENT CHÓRU
MARIA PIOTROWSKA-BOGALECKA, CHÓRMISTRZ CHÓRU POLSKIEGO RADIA
ANA GONZÁLEZ, DYRYGENTKA MŁODYCH WOKALISTEK JORCAM
OLGA PASIECZNIK , SOPRAN
MARIUSZ GODLEWSKI, BARYTON
ŁUKASZ JAKOBSKI, BAS
ANGEL SAIZ, RECYTATOR
*Chór Polskiego Radia, który bierze udział w tym programie wraz z Orquesta y Coro de la Comunidad de Madrid i Młode Wokalistki JORCAM, jest współfinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej oraz Miasto Kraków.
WIĘCEJ INFORMACJI
www.fundacionorcam.org/evento/ciclo-sinfonico-ix-22-23