Podczas wernisażu licznie zgromadzona publiczność mogła wysłuchać wzruszających przemówień kuratorki wystawy i kierowniczki artystycznej galerii – Stiny Edblom, aktywistki romskiej i byłej posłanki Europarlamentu – Sorayi Post oraz samej artystki. Odbył się też koncert Samira Mehmeda wraz z zespołem oraz bardzo popularne wśród dzieci i dorosłych warsztaty tekstylne.

Program wernisażu został przygotowany we współpracy z Romano Center i Väst oraz Folkuniversitetet.

Wystawa odbywa się we współpracy z Instytutem Polskim w Sztokholmie.

Urodzona w 1978 roku polsko-romska artystka Małgorzata Mirga-Tas, jest absolwentką wydziału rzeźby krakowskiej ASP. Mieszka i pracuje w Czarnej Górze. Artystka jest pomysłodawczynią międzynarodowych plenerów o nazwie Jaw Dikh! („Chodź, zobacz!”), które odbywały się w Czarnej Górze w latach 2012–2016 z udziałem głównie artystów romskich. Od 2017 roku Mirga-Tas współtworzy The European Roma Institute for Arts and Culture (Eriac) w Berlinie. Artystka jest laureatką Paszportów „Polityki” 2020 „za sztukę, która efektownie, niebanalnie i mądrze opowiada o tożsamości i dziedzictwie. Za szukanie w tradycji Romów ciągle aktualnych wartości i uniwersaliów.” W 2022 roku Małgorzata Mirga-Tas zdobyła uznanie i międzynarodowy rozgłos reprezentując Polskę na 59. Biennale sztuki współczesnej w Wenecji prezentując tam wystawę zatytułowaną „Przeczarowując świat”  / „Re-enchanting the World”.

Tekstylne prace i obrazy, z których składa się wystawa ”Suno Mangie Dzialas / Jag har en dröm” przeciwstawiają się krzywdzącym stereotypom na temat Romów i tworzą osobisty portret codziennego życia Romów ukazanego z perspektywy feministycznej i mniejszościowej. Barwne wizualne historie artystki łączą w sobie odniesienia z historii sztuki, osobiste spostrzeżenia i romski aktywizm z symbolami, które przepełniają romską tożsamość, historię i wspólnotę dumą i siłą. Wielkoformatowe kolaże tekstylne wykonane są z kawałków ubrań, jakie artystka otrzymała od swoich bliskich i przyjaciół, albo kupionych w sklepikach z używaną odzieżą w okolicach rodzinnej miejscowości u podnóża polskich Tatr. Prace przedstawiają scenki z życia codziennego matki, rodzeństwa, kuzynostwa i przyjaciół artystki ukazane z ogromną czułością i bogactwem detali. Centralnym motywem twórczości Mirgi-Tas jest życie codzienne kobiet, zarówno silnych kobiecych wzorców jak i romskich aktywistek, w celu zwrócenia uwagi na ich ważną rolę w życiu prywatnym i publicznym.

Centralną część wystawy stanowi seria nowych tekstylnych prac przedstawiających impresje zaczerpnięte z doświadczeń Szwedzkich Romów. Wśród nich są scenki rodzajowe oraz portrety silnych szwedzko-romskich kobiet, takich jak Singoalla Millon, Diana Nyman i Rosa Taikon, które walczyły o prawa Romów w Szwecji. W ten sposób powstaje dialog, który przekracza narodowe granice i jednoczy naród, który podzielony na wiele społeczności przez wieki prowadził nomadyczny tryb życia w Europie.

Suno Mangie Dzialas oznacza w języku romani „Mam marzenie” i nawiązuje do słynnej przemowy Martina Luthera Kinga z 1963 roku. Tytuł jest wymownym komentarzem do marzeń i oczekiwań mieszczących się w codziennym wydaniu miłości, przyjaźni i ważnych międzyludzkich relacji. Ale również nawiązuje do politycznych zmagań i marzeń o równouprawnionym społeczeństwie wyzwolonym od struktur ucisku i od dyskryminacji.

Zobacz zwiastun do wystawy SUNO MANGIE DZIALAS /JAG HAR EN DRÖM (MAM MARZENIE) https://vimeo.com/793374832

Fragmenty recenzji na temat wystawy:

EXPRESSEN "Cały świat domaga się Małgorzaty Mirgi-Tas"
31 stycznia 2023
Autorka: Linda Fagerström, krytyk sztuki

„Kaskada wzorów w barwnej sztuce polsko-romskiej artystki Małgorzaty Mirgi-Tas. Linda Fagerström uznaje fakt, że prace artystki pokazywane są w Göteborgu za sensację.”

RECENZJA. ”(…) Artystka jest tak naprawdę rzeźbiarką, ale obecnie pracuje dwuwymiarowo, łącząc wzorzyste skrawki materiałów z ilustracjami. Na wielkoformatowych portretach, twarze i sylwetki ukazane są tak jakby przedstawiały postaci z historycznych gobelinów; okazałe, wyraziste i potężne.
(…)
W zeszłym roku artystka wzięła udział zarówno w wystawie Documenta w Kassel jak i Biennale Sztuki w Wenecji. Cały świat domaga się obecnie Małgorzaty Mirgi-Tas; a ona przybywa do Göteborga. Ten fakt jest tak naprawdę pewnego rodzaju sensacją.
(…)
Wykorzystując fotografie ze szwedzkich archiwów artystka stworzyła na potrzeby wystawy w galerii sztuki w Göteborgu serię prac związanych z lokalną historią. Imponujące portrety złotniczki Rosy Taikon i jakże słynnej w Göteborgu wróżki Singoalli Millon (o której śpiewał sam Håkan Hellström) wiszą obok obrazu przedstawiającego Białe autobusy, które pod koniec II Wojny Światowej przywiozły do Szwecji więźniów obozów koncentracyjnych. Dwie pasażerki – kuzynki Sofia i Hanna, ukryły swoją romską tożsamość i używały swojego polskiego nazwiska Brzezińska, żeby obejść ówcześnie obowiązujący dla Romów zakaz wjazdu do Szwecji.
(…)
Podtekst jest sformułowany dyskretnie, ale jednocześnie dobitnie; tęsknota za życiem zgodnym z własnymi wyborami, za spotykaniem się ze spojrzeniami na równym poziomie, za posiadaniem tych samych praw i możliwości - niezależnie od pochodzenia. Z dala od zbyt dosłownego pedagogicznego zadęcia, dość typowego dla społecznie zaangażowanej sztuki współczesnej, Małgorzacie Mirdze-Tas udaje się, bardzo wprawnie, ubrać te będące przedmiotem zażartych sporów kwestie w wymiar zarówno osobisty, jak i ogólnoludzki.”


Göteborgs-Posten
28 stycznia 2023
Autor: Benjamin Wagner

Recenzja: ”Mam marzenie” w Miejskiej Galerii Sztuki Współczesnej w Göteborgu

„Wystawa polsko-romskiej artystki Małgorzaty Mirgi-Tas pt. ”Mam marzenie” w Miejskiej Galerii Sztuki Współczesnej w Göteborgu zgłębia romską tożsamość i historię. Benjamin Wagner obejrzał świetnie zrobioną wystawę, która spodoba się szerokiej publiczności.

Czemu najlepsze trzy prace tej wystawy wiszą na jednej i tej samej ścianie, na lewo po wejściu do głównej sali galerii? Mógłbym w sumie zadać takie pytanie, ale jest ono zbędne, ponieważ nie ma to tak naprawdę znaczenia – chodzi o trzy świetne prace.

Pierwsza z nich, najbliżej wejścia, przedstawia grupę czterech romskich kobiet, które wraz z dziewczynką, przechodzą obok policjanta na ulicy Göteborga. Granatowy dwurzędowy mundur policjanta wskazuje na dawne czasy, może drugą dekadę ubiegłego wieku. (…) praca ma cztery metry kwadratowe, jest collage’em wzorzystych kawałków materiału, aplikacji na płótnie.

Jest to typowa dla Małgorzaty Mirgi-Tas technika. Polsko-romska artystka zyskała wielkie uznanie na zeszłorocznym Biennale Sztuki w Wenecji za swoje prace ukazujące romska tożsamość i historię, a obecnie prezentuje swoją wystawę pt. ”Suno Mangie Dzalas/Jag har en dröm” (Mam marzenie) w Miejskiej Galerii Sztuki Współczesnej w Göteborgu.
(…)
Jej prace można porównać do klasycznego malarstwa historycznego, zarówno jeśli chodzi o kompozycję, jak i symboliczne elementy i tematykę, z tą różnicą, że oddają hołd nie byłym królom, a współczesnym kobietom. Kompozycję prac można też porównać do prac Fridy Kahlo (…) jest to świetnie zrobiona wystawa, która spodoba się szerokiej publiczności, wiele osób weźmie ją sobie do serca. (…).”


AGENCJA PRASOWA TT "Rozmawia się o nas, ale nie z nami"
27 stycznia 2023

„Aktywizm i sztuka są ze sobą nierozerwalnie połączone - w ten sposób opowiada polsko-romska artystka, Małgorzata Mirga-Tas, o swoich pracach tekstylnych, stworzonych z ubrań członków rodziny i przyjaciół. Prace te przeciwstawiają się stereotypom na temat Romów.

Rozmawia się o nas, ale nie z nami. Chcemy być widoczni, mówi artystka.
 
Na ścianach Miejskiej Galerii Sztuki w Göteborgu wisi seria ogromnych portretów kobiet walczących o prawa Romów w Szwecji:widzimy Singoallę Millon, Dianę Nyman i Rosę Taikon. Barwne tkaniny, z których składają się prace należały w wielu przypadkach do sportretowanych kobiet. Tak jak biżuteria, karty do gry i inne akcesoria wbudowane w obrazy.
(…)
- Za tymi ubraniami kryje się historia osoby, która mi je przekazała. Oraz energia. Ubrania zyskują nowe życie i nową duszę. Wystawa polsko-romskiej artystki pt. ”Suno Mangie Dzalas/Jag har en dröm” (Mam marzenie) zostanie otwarta w Miejskiej Galerii Sztuki Współczesnej w Göteborgu. Oprócz portretów zaprezentowane są scenki rodzajowe ze szwedzko-romskiej historii oraz z rodzinnej miejscowości artystki, Czarnej Góry u podnóża polskich Tatr. Nazwa wystawy nawiązuje do słynnego przemówienia Martina Luthera Kinga i ma to dla Mirgi-Tas duże znaczenie.
(…)
Przy tworzeniu obrazów przedstawiających szwedzko-romską historię ważna i naturalna była współpraca z romskimi organizacjami, stowarzyszeniami i indywidualnymi osobami działającymi w Szwecji.

- Było dla mnie ważne, żeby dowiedzieć się, co czują, co chcą wyrazić i co myślą na temat moich prac. I zaskoczyło mnie, że z taką wielką radością reagowano na tę wystawę – mówi Małgorzata Mirga-Tas.

- Jest tylko kilku romskich artystów w Europie, więc dla tych ludzi jest to równie ważne, co dla mnie samej. (…)”
 

MAGASIN DIKKO (szwedzko-romski magazyn kulturalny)
6 lutego 2023
Autorka: Britt-Inger Hedström Lundqvist

”Wystawa, na której uznana polsko-romska artystka i aktywistka Małgorzata Mirga-Tas prezentuje swoje fantastyczne prace.
(…)
Po wejściu do galerii zostałam, tak jak i moja przyjaciółka Hanna, oczarowana pracami artystki. Salę wypełniają wielkie obrazy imponujące żywymi kolorami. Sportretowane postaci stają się niemal namacalnie obecne w galerii. (…)”


DAGENS NYHETER "Barwne, żywe i unikatowe przedstawienia romskiej kultury"
4 lutego 2023
Autorka: Birgitta Rubin 

„Podziwiana polsko-romska artystka i aktywistka Małgorzata Mirga-Tas prezentuje obecnie indywidualną wystawę swoich prac w Galerii Sztuki w Göteborgu. Recenzentka Dagens Nyheter, Birgitta Rubin, uważa, że jest to historyczne wydarzenie i triumf galerii.

Małgorzata Mirga-Tas wzbudziła sensację na prestiżowym Biennale Sztuki w Wenecji w zeszłym roku. W czasie 120 lat istnienia biennale, była pierwszą romską artystką, która miała okazję reprezentować jeden z krajów. Artystka zrobiła ogromne wrażenie na zgromadzonej tam elicie świata sztuki dekorując polski pawilon, od podłogi aż po sufit, setkami metrów tekstylnych kolaży zainspirowanych freskami włoskiego renesansu, a opowiadającymi o historii, mitologii i życiu codziennym Romów.
(…)
Galeria właśnie inaugurowała otwarcie wystawy ”Suno Mangie Dzialas /Jag har en dröm” (przyp. tłum. Mam marzenie), której tytuł nawiązuje do słynnej przemowy Martina Luthera Kinga. Główną salę wypełnia dziewięć nowych kolaży tekstylnych Mirgi-Tas zawierających szwedzko-romskie motywy. Są to barwne, jaskrawo wzorzyste i dostojne kompozycje, z których największa ma 4,6 metra długości i 2,4 metra wysokości.
(…)
Wystawa jest wielkim triumfem göteborskiej galerii biorą pod uwagę jak wielki jest obecnie popyt na prace Mirgi-Tas na międzynarodowym rynku sztuki. Oprócz tego, jest to wyjątkowe i historyczne wydarzenie dla Szwecji.
(…)
Dyskryminacja i złe warunki finansowe są wyraźnymi motywami w obrazach Mirgi-Tas przedstawiających życie codzienne Romów, ale przede wszystkim widoczna jest radość i poczucie wspólnoty.
(…)
Najmocniejszą i najbardziej oryginalną stroną Małgorzaty Mirgi-Tas jest jej umiejętność nadania duszy swoim pracom, sprawienie, żeby były żywe i autentyczne.” 


AFTONBLADET "Szwedzko-romska walka na dostojnych tekstyliach. Göteborgs konsthall pokazuję wystawę Małgorzaty Mirgi-Tas."
4 luty 2023
Autor: Fredrik Svensk

”(…) Wystawę rozpoczyna seria szwedzko-romskich portretów takich postaci jak Singoalla Millon, Diana Nyman i Rosa Taikon obok bardziej historycznych i metaforycznych obrazów ukazujących warunki życia Romów w Szwecji.
(…)
Szwedzko-romska historia prac w głównej sali uzupełniona jest pracami ukazującymi rodzinę Mirgi-Tas, które znajdują się w tylnej galerii. Oprócz tego jest sala, w której znajduje się warsztat przeznaczony dla odwiedzających galerię. (..) Odwiedzający mogą sami stworzyć prace na temat własnych życiowych historii oraz kobiecych autorytetów. Jest to wkład Migri-Tas w demokratyzację sztuki.
(…)
Bardziej naga forma instalacji prac w Göteborgu, w porównaniu z wystawą w Wenecji, pomaga w wyraźniejszym ukazaniu cierpienia. Podczas gdy złagodzenie elementu cierpienia pozwoliło wystawie w Wenecji na jej spektakularność, to może właśnie uporczywe podkreślenie bolesnych sprzeczności tego projektu gwarantuje w Göteborgu najwyższą jakość wystawy.”