Po wielkim sukcesie zeszłorocznej rekonstrukcji historycznej, która była pierwszym tego typu wydarzeniem na Węgrzech, 10 sierpnia br. Instytut Polski w Budapeszcie we współpracy ze Stowarzyszeniem Grupa Rekonstrukcji Historycznej Legion Wysockiego oraz partnerami z Polski, Węgier i środowisk polonijnych uczcił 75. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego organizacją jeszcze bardziej widowiskowej i efektownej inscenizacji. Tym razem rekonstrukcja walk powstańczych zaaranżowana została na zabytkowym Rynku Głównym III. dzielnicy Budapesztu, który dzięki pomysłowej scenografii zmienił się na jeden dzień w Warszawę doby wojny.
Inscenizacja rozpoczęła się od scen z życia okupowanej stolicy, następnie rozległ się dźwięk syreny, która poprzez symboliczne nawiązanie do godziny „W” dała grupie powstańców sygnał do natarcia na niemiecki posterunek. Po jego zdobyciu zdarto z balkonu flagę III Rzeszy i zawieszono biało-czerwony sztandar, co tłumnie zgromadzona publiczność powitała gromkimi brawami. By zaakcentować pomoc udzieloną polskim żołnierzom przez stacjonujące w okolicach Warszawy oddziały węgierskie, w scenariuszu wydarzenia nie zabrakło też honvedów – pojawili się oni w symbolicznych scenach jako obrońcy ludności cywilnej przed bestialstwem Niemców, a następnie ochotnicy walczący u boku powstańców. W realistycznym odtworzeniu najbardziej charakterystycznych epizodów Powstania Warszawskiego (zaciętych walk, budowy barykady itp.) udział wzięło ponad 50 członków polskich i węgierskich grup rekonstrukcyjnych, wyposażonych w mundury, broń i sprzęt wojskowy z czasów II wojny światowej. Zwieńczeniem wydarzenia było oddanie hołdu bohaterom i ofiarom: żołnierzom i ludności cywilnej Warszawy, których wszyscy zgromadzeni uczcili minutą ciszy.
Pomimo wyjątkowo upalnej pogody wydarzenie zgromadziło ponad tysięczną rzeszę widzów. Wolontariusze kolportowali pośród publiczności biało-czerwone opaski oraz ulotki w formie powstańczej gazety z podstawowymi informacjami o Powstaniu Warszawskim w języku węgierskim i angielskim, ponieważ przedsięwzięcie dedykowane było nie tylko mieszkańcom węgierskiej stolicy, lecz także zagranicznym turystom. Dzięki temu udało nam się wzbudzić zainteresowanie widzów m.in. z Wielkiej Brytanii i Japonii. Wielu z nich po raz pierwszy usłyszało o Powstaniu Warszawskim, projekt posiadał zatem także niewątpliwy walor edukacyjny, skierowany do szerszej niż zazwyczaj grupy odbiorców.
Pośród widowni znajdowało się wiele rodzin z dziećmi, które po inscenizacji mogły obejrzeć z bliska broń i elementy umundurowania, pozbierać na pamiątkę łuski nabojów oraz uwiecznić się na zdjęciu w wojskowym samochodzie bądź w towarzystwie rekonstruktorów, którzy chętnie pozowali do fotografii i opowiadali o przebiegu powstania. Bez wątpienia była to niezapomniana lekcja historii.
Przedsięwzięcie IP wzbudziło ogromne zainteresowanie mediów, relacjonowało je kilka węgierskich ekip telewizyjnych oraz korespondent TV Polonia – zarejestrowane przez nich materiały znalazły się następnie w węgierskich i polskich serwisach informacyjnych. Media węgierskie reprezentowane były nie tylko przez stacje telewizyjne, ale i dziennikarzy prasy drukowanej i elektronicznej. Zdjęcia i filmiki z rekonstrukcji (w tym live streaming), wykonywane w wielkiej ilości także przez widzów, podbiły polsko- i węgierskojęzyczny Internet, znaleźć je można na coraz to nowych portalach, popularne są zarówno na instytucjonalnych jak i prywatnych profilach w mediach społecznościowych. Na zlecenie Instytutu Polskiego inscenizacja bitwy została zarejestrowana na taśmie filmowej, z materiału nagranego przez trzy kamery i dron powstaje właśnie film, który zamieszczony zostanie na stronach i profilach internetowych placówki oraz wykorzystywany będzie podczas działań propagujących wiedzę o bohaterstwie i martyrologii Polski podczas II wojny światowej.
Warto wspomnieć, iż wydarzenie poprzedzone zostało intensywną kampanią promocyjno-informacyjną w mediach społecznościowych placówki, a także w węgierskich stacjach telewizyjnych i radiowych oraz prasie elektronicznej i drukowanej – dyrektor Instytutu udzieliła łącznie 13 wywiadów telewizyjnych, radiowych i prasowych na temat Powstania Warszawskiego oraz związanego z nim rocznicowego projektu placówki. Utwierdziło to pozycję IP w Budapeszcie, który na Węgrzech cieszy się renomą jednej z najlepszych instytucji kultury, realizującej oryginalne, efektowne, a nierzadko wręcz pionierskie projekty.
