W dniach 2-5 maja serdecznie wszystkich zapraszamy na 29. edycję Polskiej Wiosny Filmowej, której w tym roku przyświecać będzie hasło Inaczej. Już samo motto festiwalu wskazuje na fakt, iż w tym roku będzie się on nieco różnił od naszych wcześniejszych przeglądów filmowych. Niezmienne pozostanie natomiast nasze dążenie, by przedstawić Państwu najnowsze i najciekawsze osiągnięcia polskiej kinematografii, przysparzając naszym widzom wielu niezapomnianych wrażeń.

W repertuarze nie mogło oczywiście zabraknąć tegorocznego polskiego kandydata do Oscara, czyli frapującego filmu Jerzego Skolimowskiego pt. IO. Obraz ten wprawdzie nie zdobył złotej statuetki, nie przeszkodziło to jednak, ażeby cały świat wzruszył się historią sympatycznego osiołka i zadumał nad relacją człowieka i natury.

Niezmiernie poruszający jest też oparty na faktach dramat w reżyserii Jana Pawła Matuszyńskiego pt. Żeby nie było śladów. Opowiada on o tragicznej śmierci Grzegorza Przemyka, 19-letniego maturzysty z Warszawy, zakatowanego 40 lat temu przez funkcjonariuszy komunistycznej milicji.

W ramach Wirtualnego Teatru Historii zaprezentujemy 6 rewelacyjnych filmów VR, które zabiorą Państwa w emocjonującą, niezwykłą podróż w czasie. Dzięki technologii Virtual Reality znajdziecie się w samym centrum wydarzeń sprzed dziesiątek lat i odniesiecie wrażenie niemal fizycznego uczestnictwa w przygodach bohaterów.

Będzie inaczej, ale w najlepszym tego słowa znaczeniu: fascynująco, arcyciekawie, niepowtarzalnie, fantastycznie!

29. POLSKA WIOSNA FILMOWA – INACZEJ

PROGRAM

Filmy VR: Dża-Dża, Wiktoria 1920, Nie kochać w taką noc, Podwodna misja – MS Piłsudski, Kino, Kartka z Powstania

Czym jest Wirtualny Teatr Historii „Niepodległa”

Wirtualny Teatr Historii „Niepodległa” to stworzona przez Fundację Koncept Kultura oraz Biuro Programu „Niepodległa” przestrzeń, w której popularyzujemy historię Polski za pomocą technologii Virtual Reality. Każdy widz otrzymuje gogle VR i słuchawki, dzięki czemu całkowicie przenosi się do wirtualnego świata wydarzeń sprzed lat, które rozgrywają się wokół niego. Obraz projektowany jest dookoła widza (360 stopni), a obrotowe fotele umożliwiają swobodne obserwowanie akcji. Nowoczesna technologia produkcji sprawia, że goście Wirtualnego Teatru Historii mają wrażenie fizycznego uczestnictwa w przygodach bohaterów. Taki sposób prezentacji historii wzmaga doznania oraz wpływa na szybkie i długotrwałe jej zapamiętanie. Wirtualna rzeczywistość udowadnia, że poznawanie historii może być fascynującą przygodą!

Miejsce: Instytut Polski – 1065 Budapest, Nagymező u. 15.

Godziny projekcji:

Wtorek, 2 maja, w godz. 13-20

Środa, 3 maja, w godz. 13-20

Czwartek, 4 maja, w godz. 11-18

Piątek, 5 maja, w godz. 11-19  

Filmy VR można będzie obejrzeć w języku polskim lub angielskim. Projekcje są darmowe i nie wymagają rejestarcji.

Film VR 360 „Dża-Dża”, scenariusz i reżyseria: Tomasz Szafrański
(dramat wojenny, czas trwania 18 minut)

„Dża-Dża” to krótkometrażowy dramat wojenny, który przenosi widza w czasie do Warszawy okresu II wojny światowej. Tytułowa Dża-Dża to jedna z najbardziej utytułowanych polskich tenisistek – Jadwiga Jędrzejowska. Jędrzejowska była postacią nietuzinkową. Czarująca, stanowcza, zdecydowana – kobieta, która potrafiła postawić na swoim. Międzywojenna tenisistka, występując na kortach Warszawy i europejskich stolic, zjednywała sobie przychylność kibiców uśmiechem i urokiem osobistym. W 1931 roku po raz pierwszy zagrała na Wimbledonie. W 1937 roku była już finalistką Wimbledonu, mistrzostw USA, a tuż przed wybuchem wojny w 1939 roku – zagrała w finale mistrzostw Francji. W 1939 r. czarowała również na kortach Rolanda Garrosa, zdobywając tytuł wielkoszlemowy w parze z Simonne Mathieu. Publiczność kochała zawsze uśmiechniętą Jadwigę, która grywała z drugą piłką w ręce i miała specyficzny bekhend. Problem mieli jedynie dziennikarze prasy zagranicznej, którzy nie potrafili wymówić jej nazwiska. Dlatego w artykułach nierzadko można spotkać jedynie jej inicjały: J-J, co we Francji brzmiało „Ża-Ża”, a w Anglii czy USA „Dża-Dża”

Fabuła filmu zaczyna się w zrujnowanym budynku, w latach 80. XX wieku. Tajemniczy kolekcjoner Fabian (Marek Kossakowski) składa nietypowe zlecenie „człowiekowi od wszystkiego” – ma on odnaleźć pewną rakietę do tenisa. Kolekcjoner lata temu był oficerem wojsk niemieckich i wraz z nim widz przenosi się w czasie do lat 40. XX wieku, do okupowanej Warszawy, by poznać losy przedmiotu zlecenia. W zajeździe „Pod kogutem” prowadzonym przez sportowców, których obowiązywał zakaz startów w czasie wojny, los splótł ścieżki Fabiana z niepozorną kelnerką Jadzią (Olga Żmuda).

Oficer, miłośnik tenisa, rozpoznał w niej słynną przed wojną tenisistkę Jadwigę Jędrzejowską, która podbiła korty i serca widzów Rolanda Garrosa czy Wimbledonu. Złożył jej propozycję zagrania niezwykłego meczu, od którego może zależeć wolność i życie Jadwigi. Losy tego niezwykłego meczu czekają na odkrycie w filmie VR!

//

Film VR 360 „Wiktoria 1920”, scenariusz: Mariusz Laszuk, Tomasz Dobosz, reżyseria: Tomasz Dobosz
(przygodowy/wojenny, czas trwania 28 minut)

Jest sierpień 1920 roku. Polskie wojska wciąż cofają się pod naporem armii bolszewickiej. Wszyscy zdają sobie sprawę, że nieuchronnie zbliża się ostateczne starcie, którego wynik wydaje się już przesądzony na korzyść bolszewików… Najważniejsze zadanie to obronić Warszawę i nie pozwolić Rosjanom wkroczyć do miasta. Jednak wielomiesięczny wysiłek odcisnął swoje piętno na obu armiach. Nawet wśród Polaków panują defetystyczne nastroje i kiedy do obozu wojsk polskich dociera tajemniczy meldunek, który należy przekazać do biura szyfrów w warszawskiej Cytadeli, jedynie czterech śmiałków podejmują się tej misji – wśród nich jest widz oglądający film oczami bohatera. 

Wierzą oni gorąco, że sprawa nie jest jeszcze przegrana i – wbrew rozkazom – postanawiają spróbować dostarczyć do Warszawy wiadomość.

Od tej pory widz staje się częścią grupy specjalnej składającej się ze studenta Janka Węgielskiego (w tej roli Dariusz Pieróg), ułana Władysława Brończaka (Szymon Mysłakowski) oraz pilota Eskadry Kościuszkowskiej, Meriana C. Coopera (Patryk Szwichtenberg). Widz wraz z kompanami podróżuje samolotem, skacze na spadochronie, ucieka przed bolszewikami, bierze udział w walkach, snując jednocześnie plany na powojenną przyszłość.

Dzięki goglom VR widzowie będą obserwować otaczający ich świat oczami jednego z bohaterów filmu. Uciekając przed bolszewikami staną się uczestnikami zapierających dech wydarzeń. Czy uda im się dostarczyć meldunek i wpłynąć na losy jednej z najważniejszych bitew w historii nie tylko Polski, ale i świata?

//

NIE KOCHAĆ W TAKĄ NOC scenariusz i reżyseria: Tomasz Szafrański
(komedia muzyczna, czas trwania 16 minut)

Lata 20. i 30. XX wieku to czas owiany legendą. Do jej powstania przyczyniły się między innymi filmy z gwiazdami przedwojennego kina: Eugeniuszem Bodo, Adolfem Dymszą, Jadwigą Smosarską czy Aleksandrem Żabczyńskim. „Nie kochać w taką noc” to muzyczna komedia pomyłek zapraszająca w kulisy międzywojennego kabaretu. To właśnie tam widz spędza wieczór z jednym z najbardziej znanych aktorów II RP – Aleksandrem Żabczyńskim (w tej roli Jacek Knap).

Blask świateł, olśniewające kostiumy, akrobatyczna choreografia i poczucie humoru to niewątpliwe atuty tej produkcji VR. I jak słyszymy w filmie: „Żabczyński to artysta, co go nie trzeba przedstawiać, mężczyzna, co całuje dłoń pięknych madame, kocha w takie noce jak ta i na którego wady nie ma już rady”.

Tylko co, jeśli konferansjer Maniek (Dawid Dziarkowski) i kelnerzy pomylą damy, które przybywają na niezwykły wieczór rewii? Co, jeśli piękną nieznajomą, będącą naprawdę Iną Benitą (Katarzyna Ptasińska), wezmą za żonę Marię, a żonę (Aleksandra Grzelak) za zwykłą wielbicielkę? Najuprzejmiejszy aktor II RP będzie się musiał nieźle natrudzić, by wyjść cało z tego ambarasu!

//

Film VR 360 „Podwodna misja – MS Piłsudski”, scenariusz: Zygmunt Fit, Anna Osiadacz, Daniel Zduńczyk, reżyseria: Daniel Zduńczyk, Zygmunt Fit
(przygodowy, czas trwania 23 minuty)

Pływający na legendarnym polskim transatlantyku MS „Piłsudski” dziadek Józek zaraził morską pasją swoją małą wnuczkę – Kasię. Dziś czterdziestoletnia Kaśka jest doktorem archeologii podwodnej i wraz z zespołem wyrusza z misją badawczą na wrak legendarnego statku, na którym zaczęła się historia miłości jej dziadków.

Czy załodze uda się zejść kilkadziesiąt metrów pod wodę i bezpiecznie wrócić z inwentaryzacji 3D „Piłsudskiego”? Czy odkryją skrywane na wraku skarby, a może tajemnice? Widzowie zanurzą się w tej historii w przenośni i dosłownie, bowiem zejdą w batyskafie na dno Morza Północnego, aby poznać sekrety „polskiego Titanika”. Na potrzeby filmu graficy i animatorzy odtworzyli wypełnione polską sztuką art deco wnętrza transatlantyku.

Dzięki technologii VR widzowie będą mogli zajrzeć do wraku, stanąć na pokładzie statku w czasie jego świetności, rozejrzeć się po odtworzonym porcie w Gdyni (Nabrzeżu Francuskim z 1936 r.), kiedy odpływał stamtąd MS „Piłsudski”. Podwodna misja Kaśki i jej zespołu przeplatana jest pełną przygód historią dziadka Józefa, któremu towarzyszymy podczas zakradania się na statek, pierwszych rejsów i wreszcie w chwili zatopienia „Piłsudskiego”. 

//

Film VR 360 „Kino”, scenariusz i reżyseria: Tomasz Szafrański
(komedia, czas trwania 19 minut)

Film jest ukłonem w stronę polskiej kinematografii, opowiada o Kazimierzu Prószyńskim, który 120. lat temu za pomocą skonstruowanego przez siebie urządzenia, zwanego pleografem, nagrał dwie pierwsze polskie produkcje filmowe: „Powrót birbanta” oraz „Przygody dorożkarza” (wynalazek Polaka wyprzedził kinematograf braci Lumière!).

„Kino” w technologii VR to nie tylko próba rekonstrukcji oryginalnego filmu kręconego przez Prószyńskiego w 1902 roku, to także opowieść o snuciu historii, o dążeniu człowieka do tworzenia opowieści i jej utrwaleniu. Obserwujemy tu także młodego Kazimierza Prószyńskiego (Filip Urbanke), kręcącego swój film przy pomocy niezwykłej maszyny własnej konstrukcji – pleografu. Widz obejrzy zatem nie tylko sam „Powrót birbanta” w wersji VR, ale także proces ówczesnego kręcenia filmu. To jednak nie wszystko – „Kino” jest bowiem filmem szkatułkowym, a widz dostrzega, że tak naprawdę jest… na planie współczesnej produkcji historycznej poświęconej birbantowi (Jędrzej Taranek), a obecny na planie konsultant (Jakub Kamieński) zgłasza reżyserowi kilka wątpliwości!

Oryginalny Powrót birbanta zaginął, znamy go jedynie dzięki relacji Bolesława Lewickiego z pokazu zorganizowanego w 1938 roku: Dzień, fragment ulicy: na tle kamienica (jej część z bramą wejściową do wysokości I piętra), chodnik, na pierwszym planie kawałek jezdni. Przed bramą stróż w fartuchu zamiata chodnik. Z prawej strony nadjeżdża dorożka konna, zatrzymuje się przed bramą. W dorożce rozwalony na siedzeniu młody człowiek w cylindrze i fraku widocznym spod czarnej narzutki lub peleryny. Młody człowiek jest wyraźnie wstawiony, bo nie może podnieść się o własnych siłach. Dorożkarz i stróż pomagają mu w wydostaniu się z dorożki. Potem birbant z pomocą stróża zdąża do bramy.

Film można śmiało nazwać historią kina w VR-owej pigułce.

//

Film VR 360 „Kartka z powstania”, scenariusz: Mariusz Laszuk, Tomasz Dobosz, reżyseria: Tomasz Dobosz
(dramat wojenny, czas trwania 16 minut)

„Kartka z Powstania” to pierwszy w Polsce film fabularny zrealizowany w technologii wirtualnej rzeczywistości (Cinematic VR). Fabuła opowiada historię jednego z powstańców warszawskich, kapitana Władysława Sieroszewskiego „Sabały”, który wychodząc do powstania w sierpniu 1944 roku, otrzymał od swojej córki małą kartkę z modlitwą. Wtedy jeszcze nie wiedział, że ta kartka wpłynie na jego dalsze losy.

Technologia VR umożliwia doświadczenie wirtualnej przestrzeni „tu i teraz”. Widz śledzi akcję filmu mając poczucie bycia jednym z Powstańców. Połączenie stereoskopii, czyli techniki obrazowania oddającej wrażenie dwuocznego odbioru głębi i odległości, oraz dźwięku ambisonicznego pozwala na odczuwanie immersji – wrażenia, że zatapiamy się w oglądanym obrazie.

O Powstaniu Warszawskim zrealizowano już wiele filmów, jednak nikt wcześniej nie opowiedział o tym wydarzeniu z wykorzystaniem technologii wirtualnej rzeczywistości. Nie musimy już wyobrażać sobie, co byśmy zrobili, gdyby to nam przyszło żyć w tamtych czasach. Czujemy swoją fizyczną obecność w czasie i miejscu akcji, co sprawia, że przy odpowiedniej wrażliwości jesteśmy w stanie poczuć, jakich wyborów moglibyśmy dokonać. Czy oglądając scenę walki partyzanckiej mamy ochotę schować się, czy też walczyć? Czy widząc zniszczoną wojną Warszawę czujemy smutek, czy złość? Dzięki temu, że VR potrafi oszukać ludzki mózg, co do odczuwania obecności w danym miejscu, jesteśmy bliżsi odpowiedzi na te pytania. Film został nagrodzony na wielu festiwalach.

---

IO – film fabularny, 2022

Reżyseria: Jerzy Skolimowski

Produkcja: Polska, Włochy

Barwny, 88 min

Czwartek, 4 maja, godz. 19:30

Narodowy Kinoteatr Urania – 1088 Budapest, Rákóczi út 21.

Bilety: w kasie kina bądź na stronie https://urania-nf.hu/film/ia 

Film będzie wyświetlany w języku polskim z węgierskimi napisami.

Historia osiołka o imieniu „IO”, będąca współczesną interpretacją filmu Roberta Bressona pt. „Na los szczęścia, Baltazarze!” z 1966 roku. Tytułowy bohater regularnie trafia w ręce nowych właścicieli, którzy wchodzą w interakcje z niewinnym zwierzęciem, obnażając przywary, przymioty, namiętności i problemy naszego społeczeństwa. Dystrybutor na Węgrzech: Magyarhangya

---

Żeby nie było śladów – 120 minut, 2021, film od 16 lat

Reżyseria: Jan P. Matuszyński

Piątek, 5 maja, godz. 19:00

Sala kinowa Instytutu Polskiego -1065 Budapest, Nagymező u. 15.

Udział w projekcji jest darmowy, z uwagi na ograniczoną ilość miejsc wymaga jednak uprzedniej rejestracji poprzez wypełnienie poniższego formularza: https://forms.gle/eF291mKtYFoo3QzPA

Film będzie wyświetlany w języku polskim z węgierskimi napisami.

Polska, 1983 roku. W kraju wciąż obowiązuje, mimo zawieszenia, wprowadzony przez komunistyczne władze stan wojenny, mający na celu zduszenie solidarnościowej opozycji. 12 maja Grzegorz Przemyk, syn opozycyjnej poetki Barbary Sadowskiej, zostaje zatrzymany i ciężko pobity przez patrol milicyjny. Przemyk umiera po dwóch dniach agonii. Jedynym świadkiem śmiertelnego pobicia jest jeden z kolegów Grzegorza, Jurek Popiel, który decyduje się walczyć o sprawiedliwość i złożyć obciążające milicjantów zeznania. Początkowo aparat państwowy, w tym Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, bagatelizuje sprawę. Jednak gdy ponad 20 tysięcy ludzi przemaszeruje przez ulice Warszawy za trumną Przemyka, władza decyduje się użyć wszelkich narzędzi przeciwko świadkowi i matce zmarłego, aby ich skompromitować i zapobiec złożeniu przez Jurka zeznań w sądzie. Rozpoczyna się, nadzorowana osobiście przez Ministra Spraw Wewnętrznych, generała Czesława Kiszczaka, operacja „Junior”, której głównym celem jest powstrzymanie Jurka przed ujawnieniem prawdy oraz zrzucenie winy na sanitariuszy, którzy wieźli Przemyka po pobiciu na pogotowie. Armia esbeków zaczyna śledzić Jurka i jego rodziców, inwigilując ich życie prywatne 24 godziny na dobę, zaś media i prokuratura są kierowane i naciskane przez władzę, aby do opinii publicznej trafiały tylko „właściwe” komunikaty. Z kolei Barbara Sadowska nie traci nadziei na sprawiedliwość, a przedstawiciele władzy państwowej i specjalna grupa śledczych prowadzą kolejne narady, jak ukręcić łeb sprawie Przemyka… Dystrybutor na Węgrzech: Mozinet

29. Polska Wiosna Filmowa – Inaczej jest organizowana w ramach Dni Polskiego Dziedzictwa / Polish Heritage Days.