Спецыяльны госць — Віталь РЫЖКОЎ (Беларусь)

Мерапрыемства прысвечана 220-годдзю з дня нараджэння АДАМА МІЦКЕВІЧА  

УВАХОД ВОЛЬНЫ / Рэгістарцыя на сайце www.brugge.by

“Гайдамакі” і Стасюк у праекце “Міцкевіч-Стасюк-Гайдамакі”

Напрыканцы студзеня 2018 года на польскім рынку з’явіўся альбом “Міцкевіч-Стасюк-Гайдамакі”.

Польскі пісьменнік Анджэй Стасюк разам з украінскім этна-рок гуртом “Гайдамакі” запісалі 10 кампазіцый, натхнёных творчасцю Адама Міцкевіча.

Ідэі такога кшталту нібы вядомыя – прадставіць у сучаснай інтэрпрэтацыі вялікага паэта – але ў дадзеным выпадку задума адметная. Па-першае, удзел украінскіх музыкаў, па-другое, Анджэй Стасюк, які раней не быў заўважаны ў спяванні, а па-трэцяе, міцкевічаўскі 13-складовік, які проста напрошваўся на прачытанне ў стылі рэп.

Альбом атрымаў шмат пазітыўных рэцэнзій, пра яго пісалі найбуйнейшыя польскія СМІ. Стасюк, у тым ліку ад імя гурта “Гайдамакі”, даў каля 40 інтэрв’ю на тэму альбома, а кампазіцыі з кружэлкі з красавіка мінулага года рэгулярна з’яўляюцца ў хіт-парадзе Трэцяга канала Польскага радыё.

Ідэя з Міцкевічам выспявала цягам 2016 года. Спачатку гэта павінна была быць адна кампазіцыя “Акерманскія стэпы”. Заінтрыгаваныя гэтым санетам “Гайдамакі” скіраваліся ў Акерман (сёння Білгарад-Дністроўскі), каб убачыць апісаныя Міцкевічам мясціны. Гурт шукаў польскага выканаўцу, каб сумесна заспяваць санет, яшчэ не ведаючы, які менавіта стыль падыдзе – рэп, рэгі, рок? І таму таксама ўдзельнікі гурта звярнуліся з гэтым пытаннем да Анджэя Стасюка, які як пісьменнік павінен лепш разумець матэрыю слова.

Стасюк нічога не параіў, але сам прыняў выклік. Хутка выявілася, што сумесна можна запісаць не адну кампазіцыю, а цэлы альбом. Праца пачалася вясной 2017 года, спачатку Анджэй Стасюк запісваў голас у студыі, а ў лістападзе музыкі сустрэліся з пісьменнікам у Кіеве, дзе скончылі працу над альбомам.

У альбом увайшлі ў асноўным санеты са зборніка “Крымскія санеты”, але ёсць таксама “Рэдут Ардона”, фрагменты з “Дзядоў”, “Конрада Валенрода”, а таксама “Лазанская лірыка”.

Чаму Міцкевіч? “Добрыя ідэі часта нараджаюцца дзіўным чынам, – кажа Аляксандр Ярмола, вакаліст гурта. – У бок творчасці Адама Міцкевіча нас скіравала размова з сябрам гурта, Вальдэкам Сулішам, дырэктарам Еўрапейскага фестывалю смаку ў Любліне. Зацікаўленыя, мы зазірнулі ў старыя, паўвекавой даўніны пераклады на ўкраінскую мову, але не знайшлі ў іх натхнення і звярнуліся да арыгіналаў – і здарылася. Мова Міцкевіча адразу пачала маляваць у нашых галовах музычныя вобразы. Гэта было тое, што трэба!”

“Крыху і дзеля таго, каб Міцкевіч не заржавеў, не спарахнеў. Бо творы школьнай праграмы паміраюць хутчэй. А я маю адчуванне, што міцкевічаўскі 13-складовік усё яшчэ захоўвае сваю небывалую моц. Я думаю, што калі б Міцкевіч сёння чытаў свае імправізацыі, то яны павінны былі б гучаць як своеасаблівы славянскі рэп. “Гайдамакі” надалі гэтаму цудоўны ўсходні каларыт, “атурэчылі” матэрыял. Мы ж ведаем, што ў Прарока ёсць не толькі Літва, Польшча, але і Акерман, і стамбульская эскапада, і нарэшце, нібы дотык лёсу, панурая смерць над Басфорам”, – гаворыць Анджэй Стасюк.

“Мы бачым у Міцкевічы шанец засыпаць адзін з многіх роваў, якія мы самі ж і выкапалі з абодвух бакоў Буга. Я ведаю, што заявы тыпу «будуем культурны мост над ракой зла» гучаць банальна і вычарпалі сябе дашчэнту. Таму мы не ставім сабе задачу адным альбомам усталяваць у свеце мір і братэрскую любоў. Мы проста хочам паказаць, што за ўсходняй мяжой таксама ёсць чулыя да паэтычнага слова людзі”, – кажа Аляксандр Ярмола.

У альбоме можна пачуць не толькі арыгінальныя творы Міцкевіча, але таксама і ўкраінскія пераклады. Смаку дадае той факт, што два выбітныя ўкраінскія пісьменнікі – Юрый Андруховіч і Сяргей Жадан – спецыяльна для альбома пераклалі некалькі санетаў на сучасную ўкраінскую мову. Але і перараклады з 1950-х гадоў былі выкарыстаны таксама.