DZIKIE POLA. HISTORIA AWANGARDOWEGO WROCŁAWIA
30.9.16–27.11.16
Wrocław — miasto na „Ziemiach Odzyskanych” liczące przed wojną blisko milion mieszkańców, przez dekady nie mogło odbudować się po zniszczeniach spowodowanych walkami o Festung Breslau. Na tych fascynujących „dzikich polach”, usytuowanych na rubieżach komunistycznego kraju, na styku różnych kultur i migracji, wrocławscy artyści stworzyli w duchu wolności i niezależności swój oryginalny mikrokosmos, którego istotą były śmiałe eksperymenty i międzynarodowa współpraca z partnerami po obydwu stronach żelaznej kurtyny.
Jej historyczna narracja rozpoczyna się w połowie lat 60. i ma związek z osiedleniem się we Wrocławiu dwóch wielkich wizjonerów sztuki: Jerzego Grotowskiego, twórcy Teatru Laboratorium, oraz Jerzego Ludwińskiego — autora pionierskiej koncepcji Muzeum Sztuki Aktualnej we Wrocławiu i założyciela Galerii pod Moną Lisą. We Wrocławiu wykuwał się polski konceptualizm i ruch poezji konkretnej, ze Stanisławem Dróżdżem na czele. Działali tacy artyści jak Jerzy Rosołowicz, Zdzisław Jurkiewicz, Jan Chwałczyk, Wanda Gołkowska, Natalia LL i Andrzej Lachowicz, Romuald i Anna Kuterowie; w teatrze — obok Laboratorium — inne eksperymentalne działania prowadził Helmut Kajzar i Kazimierz Braun, współpracujący blisko z Tadeuszem Różewiczem. W Muzeum Architektury w latach 70. odbywały się wystawy utopijnych projektów Terra, w których udział brali młodzi wówczas twórcy: Arata Isozaki, Renzo Piano, Richard Rogers, Tadao Ando, Rem Koolhaas — dzisiaj gwiazdy światowej architektury. Z wrocławskiej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych wyszło pokolenie „wrocławskiej szkoły plakatu” z Janem Sawką, Jerzym Czerniawskim, Janem Jaromirem Aleksiunem i Eugeniuszem Getem-Stankiewiczem. We Wrocławskiej Wytwórni Filmowej powstał Popiół i diament Andrzeja Wajdy, Pamiętnik znaleziony w Saragossie Wojciecha Jerzego Hasa, nieukończony film Na srebrnym globie Andrzeja Żuławskiego, Zdjęcia próbne Agnieszki Holland. „Wrocław otwarty” współtworzyły także międzynarodowe spotkania podczas kolejnych edycji Jazzu nad Odrą, Festiwali Teatru Otwartego organizowanych przez Teatr Kalambur czy warsztatów Laboratorium. W latach 80. tradycja akcji ulicznych zyskała nowe oblicze w działaniach Pomarańczowej Alternatywy, muzycznych performansach Kormoranów oraz happeningach LUXUSU.
Wystawa Dzikie pola nie jest jednak opowieścią o sztuce Wrocławia, lecz o tym szczególnym mieście widzianym poprzez powstającą tam sztukę. O mieście wież kościołów gotyckich, budynków Maxa Berga, Hansa Poelziga, Ericha Mendelsohna czy Hansa Scharouna, do którego polscy przybysze wnieśli nowe wartości, ale przede wszystkim wlali w nie nowe życie.
Artyści:
Jan Jaromir Aleksiun, Stanisław Antosz i Katarzyna Chierowska (Antosz i Andzia), Gabor Attalai, Roel Backaert, Paolo Barrile, Krzysztof M. Bednarski, László Beke, Marianna Bocian, Włodzimierz Borowski, Dariusz Brygier, Olaf Brzeski, Cezary Chrzanowski, Jan Chwałczyk, Ewa Ciepielewska, Robin Crozier, Paweł Czepułkowski, Jerzy Czerniawski, Rineke Dijkstra, Michał Diament, Zbigniew Dłubak, Jean-Marie Drot, Stanisław Dróżdż, Antoni Dzieduszycki, Hervé Fischer, Karolina Freino, Eugeniusz Get-Stankiewicz, Artur „Gouy” Gołacki, Wanda Gołkowska, Zbigniew Gostomski, Jadwiga Grabowska-Hawrylak, Klaus Groh, Nicolas Grospierre, Bożena Grzyb-Jarodzka, Oskar Hansen, Władysław Hasior, Zdzisław Holuka, Rafał Jakubowicz, Jacek „Ponton” Jankowski, Paweł Jarodzki, Mariusz Jodko, Zdzisław Jurkiewicz, Koji Kamoji, Tadeusz Kantor, Małgorzata Kazimierczak, Mirosław Emil Koch, Krzysztof Konieczny, Bogdan Konopka, Tadeusz Konwicki, Jerzy Kosałka, Marzenna Kosińska, Barbara Kozłowska, Grzegorz Królikiewicz, Marlena Kudlicka, Anna Kutera, Romuald Kutera, Natalia LL, Piotr Lachman, Andrzej Lachowicz, Suzy Lake, Jacek Lalak, Olga Lewicka, Zbigniew Libera, Witold Lipiński, Witold Liszkowski, Bogusław Litwiniec, Halina Litwiniec, Jerzy Ludwiński, grupa Luxus, Zbigniew Makarewicz, Daniel Malone, Arkadiusz Marczyński, Dóra Maurer, Krzysztof Meissner, Maria Michałowska, Bogusław Michnik, Karel Miler, Lech Mrożek, Opal L. Nations, Roland Nicolaus, Ernest Niemczyk, Z. Nowak, Zbigniew Olchowik, Piotr Olszański, Zbigniew Paluszak, Stanisław Pater, Géza Perneczky, Anna Płotnicka, Małgorzata Potocka, Karol Radziszewski, Robert Rehfeldt, Andrzej Rogowski, Tadeusz Rolke, Wacław Ropiecki, Jerzy Rosołowicz, Robert Rumas, Andrzej Sapija, Wiesław Sąsiadek, Jan Sawka, Carolee Schneemann, Allan Sekula, Alexander Sikora, Skalpel, Krzysztof Skarbek, Eugeniusz Smoliński, Michael Snow, Kama Sokolnicka, Zdzisław Sosnowski, Henryk Stażewski, Petr Štembera, Tomasz „Mniamek” Stępień, Andrzej i Krystyna Stoga, Bronisław Szubzda, Tomasz Szwed, Miroljub Todorović, Endre Toth, VALIE EXPORT, Krzysztof Wałaszek, Adam Wawrzyniak, Torgeir Wethal, Piotr Wieczorek, Ryszard Wojtyłło, Paul Woodrow, Pierre Vandrepote, Krzysztof Zarębski.
Użyczający:
BWA Warszawa, Filmoteka Narodowa, Galeria Bielska BWA, Galeria Entropia, Galeria Foksal, Instytut Grotowskiego, Archiwum Teatru Kalambur, L’Institut National de l’Audiovisuel (INA), Dolnośląskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych (Wrocław), Muzeum Architektury we Wrocławiu, Odin Teatret, Studio Filmowe Kadr, TVP3 Warszawa, TVP3 Wrocław, Wytwórnia Filmów Oświatowych w Łodzi, Zakład Narodowy im. Ossolińskich oraz Jolanta Bielańska, Katarzyna Chierowska, Jan Chwałczyk, Marcin Cichy, Osman Djajadisastra, Anna Dróżdż, Jacek „Ponton“ Jankowski, Mariusz Jodko, Alina Jurkiewicz-Maluga, Mirosław Emil Koch, Krzysztof Konieczny, Jerzy Kosałka, Marzenna Kosińska, Anna Kutera, Romuald Kutera, Natalia Lach-Lachowicz, Jacek Lizurej, Zbigniew Makarewicz, Daniel Malone, Lech Mrożek, Izabela Olejnik, Ryszard Pater, Paweł Piotrowicz, Andrzej Rogowski, Robert Rumas, Zdzisław Sosnowski, Krzysztof Wałaszek, Piotr Wierzbicki.
WYSTAWA PRZYGOTOWANA PRZEZ MUZEUM WSPÓŁCZESNE WROCŁAW
w ramach programu Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016
Pokaz premierowy:
Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, 18 czerwca – 13 września 2015.
Drugi pokaz:
Kunsthalle/Hala umenia Košice | K13, 6 października – 15 listopada 2015.
Trzeci pokaz: Kunstmuseum Bochum, 5 marca – 8 maja 2016.
Czwarty pokaz:
MSU Museum of Contemporary Art Zagreb, 16 czerwca – 15 sierpnia 2016.
Komisarz wystawy: Dorota Monkiewicz, dyrektorka Muzeum Współczesnego Wrocław
Aranżacja wystawy: Robert Rumas
Kuratorzy: Michał Duda, Anka Herbut, Anna Mituś, Paweł Piotrowicz, Adriana Prodeus, Sylwia Serafinowicz, Piotr Stasiowski
Koordynacja: Jola Bielańska
Sponsorzy: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Narodowe Forum Muzyki, ESK 2016
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
