Polszczyzna jest drugim co do liczebności użytkowników językiem słowiańskim na świecie. Posługuje się nią aktywnie ok. 50 mln ludzi, a co najmniej 10 mln wykazuje się jej pasywną znajomością. Tym samym polszczyzna jest największym językiem słowiańskim w Unii Europejskiej, jej piątym językiem etnicznym (ex aequo z hiszpańskim kastylijskim, po niemieckim, angielskim, francuskim i włoskim).  

Polski należy do grupy języków indoeuropejskich i podgrupy języków zachodniosłowiańskich (obok czeskiego, słowackiego, kaszubskiego, dolnołużyckiego, górnołużyckiego i – wymarłego – połabskiego). 

Ocenia się, że przeciętny Polak zna czynnie ok. 30 tys. słów, a biernie – rozumie ok. 100 tys., ale nie posługuje się nimi. Według części polonistów uniwersyteckich, wystarczy znać 1200 słów, najczęściej używanych, by móc posługiwać się językiem polskim.  

 

Alfabet z niespodziankami

Alfabet polski oparty jest na alfabecie łacińskim i składa się z 32 liter. Występuje w nim dziewięć liter tworzonych za pomocą znaków diakrytycznych (ą, ć, ę, ł, ń, ó, ś, ź, ż). Ponadto w zapisie językowym wyróżnia się jeszcze siedem dwuznaków (szrzczchdz) oraz jeden trójznak (dzi). 

W polskim występuje deklinacja. Przez siedem przypadków odmieniają się rzeczowniki, przymiotniki, imiesłowy przymiotnikowe, zaimki rzeczowne, przymiotne i liczebne oraz liczebniki. Czasowniki z kolei ulegają koniugacji przez osoby, czasy, tryby, strony i liczby, a także aspekty. 

Najstarsze zdanie w języku polskim: „Day, ut ia pobrusa, a ti poziwai” („Daj, ać ja pobruczę, a ty poczywaj”) zapisano w alfabecie łacińskim w 1270 r. we Wrocławiu (w Księdze Henrykowskiej znajdującej się na liście pamięci świata UNESCO). W 1285 roku na zjeździe w Łęczycy postanowiono, że język polski będzie używany obok łaciny w szkołach klasztornych i katedralnych. 

 

Na język polski wpływ miały łacina, greka, język niemiecki, czeski, ruski, turecki, francuski, włoski, rosyjski, węgierski i jidysz. Obecnie największy wpływ ma na niego lingua franca naszych czasów – język angielski.  

Głównymi dialektami języka polskiego są wielkopolski, małopolski, śląski, mazowiecki, chełmińsko-kociewsko-warmiński oraz północno- i południowokresowy. 

 Więcej: 

Multimedia Guide to Polish Language 

Poland.pl 

Informacje o tym, gdzie na świecie można uczyć się języka polskiego oraz o polskich księgozbiorach na interaktywnej mapie Polski poza Polską  

Upowszechnianie języka polskiego za granicą