Dzień Polonii i Polaków za Granicą, obchodzony 2 maja, został ustanowiony przez Sejm RP w 2002 roku. Za tą inicjatywą stało uznanie „wielowiekowego dorobku i wkładu Polonii i Polaków za granicą w odzyskanie przez Polskę niepodległości, wierność oraz przywiązanie do polskości, a także pomoc Ojczyźnie w najtrudniejszych momentach”.

Polski rząd, uznając szczególną rolę Polonii, uważa współpracę ze środowiskami polonijnymi za jeden ze swoich priorytetów. Minister spraw zagranicznych Jacek Czaputowicz w exposé wygłoszonym w marcu tego roku w Sejmie RP podkreślił, że „chcielibyśmy, aby nasi rodacy stali się ważnym sojusznikiem rządu w promowaniu polskiej racji stanu, polskiej kultury i pamięci narodowej, polskiej narracji historycznej”.

Wierząc, iż jubileusz ten jest ważny dla wszystkich rodaków – niezależnie od miejsca, w którym żyją – szczególnie dziś łączymy się myślą z Polakami za granicą, dziękując im za działania na rzecz dobra naszego państwa.

Według danych MSZ, poza granicami Polski żyje dziś ok. 20 milionów Polaków i osób pochodzenia polskiego. Dużą grupę stanowią osoby, które pozostały na terenach wschodnich po przesunięciu granic państwa. Inni – współcześni emigranci – tworzą współczesną Polonię w krajach Zachodu. Największą diasporą jest Polonia amerykańska. W 2012 roku w samych Stanach Zjednoczonych ponad 9,6 mln osób zadeklarowało polskie pochodzenie. Życzenia Ministra Spraw Zagranicznych z okazji Dnia Polonii i Polaków za Granicą