Wspominając Wisławę Szymborską

Już dzisiaj, 28 kwietnia o 17:00, Andrej Chadanowicz przedstawi twórczość genialnej poetki, tłumaczki i eseistki, laureatki Nagrody Nobla – Wisławy Szymborskiej. Biblioteka online proponuje przygotować się trochę do tego spotkania, przypomnieć sobie najważniejsze daty z biografii poetki i sięgnąć po te materiały, które są dostępne wszystkim bez konieczności wychodzenia z domu.

Maria Wisława Anna Szymborska urodziła się w 1923 roku w folwarku Prowent nad jeziorem Kórnickim. Później rodzina przeprowadziła się do Torunia, a w 1929 – do Krakowa, gdzie Wisława Szymborska ukończyła szkołę podstawową i uczęszczała do gimnazjum.  Po wybuchu II wojny światowej kontynuowała naukę na tajnych kompletach, a od roku 1943 zaczęła pracować jako urzędniczka na kolei, by uniknąć wywiezienia na roboty do Rzeszy.  W 1945 roku podjęła studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, następnie przeniosła się na socjologię, lecz jednak studiów nie ukończyła ze względu na trudną sytuację materialną. Już w 1945 brała aktywny udział w życiu literackim Krakowa. Według wspomnień poetki, największe wrażenie wywarł na niej wtedy Czesław Miłosz.

Debiutowała w 1945 na łamach „Dziennika Polskiego” wierszem „Szukam słowa”. W 1949 roku pierwszy tomik wierszy Szymborskiej pt. „Wiersze” nie został dopuszczony do druku, ponieważ cenzura PRL stwierdziła, iż „nie spełniał wymagań socjalistycznych”. A więc za debiut książkowy uważany jest tom poetycki „Dlatego żyjemy” (1952). Nieco później Szymborska uważała tematykę socjalistyczną i styl pierwszych dwóch swoich książek za „grzech młodości”.

Nowa poetyka  W. Szymborskiej zaczęła kształtować się w tomie “Wołanie do Yeti” (1957) i tam też pojawiły się utwory tak lubiane przez czytelników. Z późniejszych książek należy przypomnieć: „Sól” (1962), „Koniec i początek” (1993), „Chwila” (2002), „Dwukropek” (2005), „Tutaj”(2009), „Wystarczy” (2012).

W latach 1980-ch dołączyła się do ruchu „Solidarności” i nawiązała współpracę z Jerzym Giedroyciem i paryską „Kulturą”, była członkiem PEN Clubu. 

W 1996 roku Wisława Szymborska została laureatką Literackiej Nagrody Nobla : „za poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi ukazać się we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”.

Wisława Szymborska dużo malowała, tworzyła ilustracje dla książek, ironiczne kolaże i wymyślała nowe gatunki literackie (moskaliki, lepieje, odwódki i altruiki). Korespondencja Wisławy Szymborskiej i jej partnera, pisarza Kornela Filipowicza jest wzorcem niesamowitej delikatności i autoironii.

Wisława Szymborska zmarła 1 lutego 2012 roku.

Proponujemy Państwu następujące linki:

• Korespondencja Wisławy Szymborskiej i Kornela Filipowicza z tomu „Najlepiej w życiu ma twój kot” w postaci audiobooka. Listy poetki stanowią piękny przykład sztuki epistolarnej: liryczne i zabawne, pełne poczucia humoru i mądrego dystansu do najpoważniejszych spraw. „Мyślę tu o tobie ciągle i kocham Cię bezustannie (tylko z przerwą obiadową)”.
• Bruliony i czystopisy Szymborskiej z lat 1954-1993 są dostępne tutaj. Cudowna możliwość zobaczyć pismo poetki i przyjrzeć się rysunkom na marginesach.
• Piękne projekty Fundacji Szymborskiej na czas kwarantanny z czytaniami online.
• Album rodzinny Wisławy Szymborskiej w postaci teledysku do wiersza „Nieobecność”. Dobra okazja zobaczyć ciepłe zdjęcia z dawnych lat.
• Spotkanie z Andrejem Chadanowiczem z cyklu „Sanatorium pod Klepsydrą” poświęcone Wisławie Szymborskiej i białoruskim tłumaczeniom jej utworów odbędzie się 28 kwietnia o 17:00 na stronie Instytutu Polskiego w Mińsku w Facebooku.