18 maja 1944 r. w południe na wzgórzu Monte Cassino zatknięta została zwycięsko biało-czerwona flaga.
Bitwa pod Monte Cassino jest jedna z najważniejszych i najbardziej zaciętych bitew decydujących o losach II wojny światowej. Ukoronowana zwycięstwem 2. Korpusu Polskiego, była czwartym natarciem sił sojuszniczych na niemieckie jednostki kontrolujące klasztor opactwa benedyktyńskiego na wzgórzu Monte Cassino we Włoszech. Zwycięstwo Polaków przełamało niemiecką linię obrony i otworzyło Aliantom drogę do wyzwolenia Rzymu.
Bitwa o Monte Cassino była świadectwem polskiego męstwa i poświęcenia, a przede wszystkim solidarności z innymi narodami świata walczącymi z nazizmem. Kluczowe dla losów II wojny światowej polskie zwycięstwo miało także przypomnieć przywódcom Zachodu o przywróceniu Polsce niepodległości w czasie, gdy Związek Sowiecki zajął już połowę dawnego terytorium Polski. Jak się później okazało, gdy polscy żołnierze walczyli pod Monte Cassino, decyzje w sprawie powojennej przyszłości Polski i jej granic były już podjęte na Konferencji w Teheranie w 1943 roku przez Stalina, Roosevelta i Churchilla, a później przypieczętowane na Konferencji w Jałcie.
Przed drugą wojną światową polskie Kresy Wschodnie były prawdziwą mieszanką, narodowości, religii i kultur. To stąd wywodzili się w znakomitej większości rekruci do Armii Andersa. Należeli do tysięcy zesłańców deportowanych w głąb ZSRS po 17 września 1939 r. Ponieważ do armii Andersa mogli wstępować wszyscy obywatele Polski, oprócz Polaków byli to Białorusini, Ukraińcy, Żydzi, Tatarzy, Litwini, Ormianie.
W natarciach pod Monte Cassino zginęło 923 polskich żołnierzy, 2931 zostało rannych, a 345 nigdy nie odnaleziono.
Jeszcze podczas trwania oblężenia zapadła decyzja o budowie cmentarza, na którym pochowano polskich żołnierzy poległych w bitwie. Dziś polski cmentarz wojenny pod Monte Cassino jest jedną z najważniejszych polskich nekropolii.
Walki o Monte Cassino zostały upamiętnione tablicą na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie oraz inskrypcją na zniczu Grobu Nieznanego Żołnierza w Krakowie. W 1999 roku w Warszawie w pobliżu ul. Władysława Andersa i Parku Krasińskich odsłonięto pomnik upamiętniający bitwę i jej polskich bohaterów.
Materiały do obejrzenia online:
Bardzo ciekawa wystawa „Trudne wybory gen. Andersa” przygotowanej przez Muzeum Historii Polski /2 Korpus był nie tylko armią, ale małą Polską na emigracji/
Krótki film przygotowany przez Muzeum Wsi Kieleckiej „Czerwone Maki na Monte Cassino”
Film „Wielka droga” (1946, Polska/Włochy, 87 min.). Został wyprodukowany we Włoszech przez Ośrodek Kultury i Prasy II Korpusu Polskiego.
