4 lutego  obchodzimy 275. rocznicę urodzin Tadeusza Kościuszki (1746–1817). Jest bohaterem narodowym Polski, Białorusi i Stanów Zjednoczonych Ameryki, honorowym obywatelem rewolucyjnej Francji, jednym z najbardziej rozpoznawalnych synów Rzeczypospolitej na świecie.

Karl G Schweikart – Tadeusz Kościuszko / Źródło Wikipedia

Andrzej Tadeusz Bonawentura Kościuszko urodził się 4 lutego 1746 r. w folwarku Mereczowszczyzna powiatu Słonimskiego, województwa Nowogródzkiego Rzeczypospolitej Obojga Narodów (dzisiejszy rejon Iwacewicki obwodu Brzeskiego Republiki Białoruś).

Absolwent Warszawskiej Szkoły Rycerskiej i Szkoły Inżynieryjnej Korpusu Kadetów. W 1776 r. tuż po uchwaleniu Deklaracji Niepodległości, Kościuszko przybył do Ameryki, otrzymał nominację na inżyniera armii amerykańskiej w randze pułkownika. Wyrazem uznania dla inżynierskich umiejętności Kościuszki było powierzenie mu budowy potężnej twierdzy West Point, jednak po ponad dwuletnim okresie chciał opuścić twierdzę i przyłączyć się do oddziałów na linii frontu, pragnąc szukać chwały na polu bitwy. W uznaniu zasług, uchwałą Kongresu Kościuszko otrzymał 13 października 1783 r. stopień generała brygady armii amerykańskiej. Przed wyjazdem do Rzeczypospolitej generał Kościuszko sporządził dokument o znamionach testamentu, przeznaczając swój majątek w Stanach Zjednoczonych na wykup czarnych niewolników i ich odpowiednie kształcenie.

Po powrocie do Rzeczypospolitej Kościuszko uczestniczył w wojnie w obronie Konstytucji 3 Maja, po czym udał się na emigrację. W tej sytuacji zarówno w kraju, jak i na emigracji zaczęło dominować przekonanie, że jedyną szansą ratunku dla ojczyzny jest walka zbrojna w obronie suwerenności państwa. Po kilku miesiącach przygotowań, 24 marca 1794 r. rozpoczęło się powstanie w Krakowie, a Najwyższym Naczelnikiem Siły Zbrojnej Narodowej został Kościuszko. 10 października 1794 roku w bitwie pod Maciejowicami Kościuszko został ciężko ranny i wzięty do niewoli rosyjskiej. Uwolniony był przez cara Pawła I dopiero w roku 1796. W latach 1798-1815 mieszkał we Francji, brał udział w tworzeniu Legionów Polskich.

Tadeusz Kościuszko zmarł w Solurze 15 października 1817 roku. Pochowany został w miejscowym kościele Jezuitów, za rok trumna ze zwłokami bohatera była uroczyście przewieziona do Krakowa i spoczęła w królewskiej krypcie św. Leonarda w katedrze Wawelskiej.

Ciekawe materiały o Tadeuszu Kościuszce:

 Film dokumentalny „Kościuszko: Człowiek, który wyprzedził swoje czasy”.
Czas  trwania: 53 min.

 W filmie dokumentalnym Alexa Storożyńskiego na podstawie jego książki „Kościuszko, książę chłopów”, poznamy sylwetkę, życie i liczne zasługi niezwykłego człowieka Tadeusza Kościuszko. Usłyszymy wypowiedzi profesorów Jamesa S. Pula, Gary’ego Nasha oraz Zbigniewa Brzezińskiego i Janusza Makucha.

Film jest bogato ilustrowany ikonografią, materiałami archiwalnymi oraz inscenizacjami.

Informacje o życiu i dokonaniach T. Kościuszki także na stronie Muzeum Historii Polski.

Oraz w filmie dokumentalnym  „Marzyciele. Kościuszko w Krakowie”. Czas trwania 23 min. Film został stworzony w ramach cyklu dokumentalnego Sylwestra Szefera i Piotra Legutki, realizowanego z okazji 100. rocznicy odzyskania niepodległości. Cykl przybliża widzom postaci Polaków, którzy podjęli walkę o wolność ojczyzny. Kraków stał się dla czynu wyzwoleńczego wyjątkowym miejscem.

Інфармацыя пра жыццё і дасягненні Т. Касцюшкі таксама на сайце Музея гісторыі Польшчы.

А таксама ў дакументальным фільме “Летуценнікі. Касцюшка ў Кракаве”. Працягласць 23 хв.

Фільм быў створаны ў рамках дакументальнага цыкла Сільвестра Шэрэфа і Пятра Лягутка, рэалізаванага з нагоды 100-ай гадавіны аднаўлення незалежнасці. Цыкл знаёміць гледачоў з постацямі палякаў, якія ўдзельнічале ў барацьбе за свабоду Радзімы. Кракаў стаў для справы вызвалення ўнікальным месцам.