Książka, która w wersji białoruskiej nosi tytuł „Dzikuska. Powieść XIX wieku i jak ją czytać dzisiaj”, ukazuje się nakładem Wydawnictwa Haliafy przy wsparciu Instytutu Polskiego w Mińsku. Przetłumaczyła powieść, uzupełniła w komentarze i napisała przedmowę Sviatlana Vocinava.

Powieść Elizy Orzeszkowej „Dwa bieguny” ukazała się nakładem wydawnictwa Haliafy w białoruskim tłumaczeniu pt. „Dzikuska. Powieść XIX wieku i jak ją czytać dzisiaj” (“Дзікунка. Раман 19-га стагоддзя і як яго чытаць сёння”) Na uwagę zasługuje jej forma „książki w książce” i książka-quest, jednocześnie praca badawcza i historia przygodowa, melodramat i non-fiction w jednym.

Większą część książki stanowi oryginalna powieść z XIX wieku – powieść Elizy Orzeszkowej „Dwa bieguny”, napisana w roku 1892.Jest to pierwsze  tłumaczenie na język białoruski zostało przedstawione jako swoisty „interfejs”, którego treść przenosi czytelnika do gabinetu Elizy Orzeszkowej w jej mieszkaniu w Grodnie, na dwory w Poniemuni i Świsłoczy, do wydawnictw w Warszawie i redakcji w Petersburgu. Czytelnik XXI wieku, „wchodząc” w  rolę autorki powieści sprzed ponad stu lat, ma możliwość poznania fragmentów prawdziwego życia pisarki w jej prawdziwym otoczeniu: koresponduje z przyjaciółmi, spotyka się z kolegami, kłóci się z krytykami literackimi, próbuje ominąć cenzurę, przyjmuje porady lekarzy, odpoczywa w otoczeniu ludzi najbliższych i najdroższych…

Lektura książki jest podobna do gry komputerowej: rozdziały powieści z XIX wieku są podzielone na „poziomy”, a zanim się przejdzie do czytania kolejnego, trzeba udzielić odpowiedzi na pytanie, dokonując wyboru właściwej odpowiedzi. Części między rozdziałami powieści  –  tzw. części-wskazówki  – są napisane z precyzją pracy badawczej, a jednocześnie są żywe i atrakcyjne, a to sprawia, że książka jest: a) przydatna dla tych, którzy chcą zgłębić życie i twórczość Elizy Orzeszkowej; b) przyjemna dla miłośników tekstów intelektualnych, c) atrakcyjna dla wszystkich wielbicieli dramatów romantycznych.

Powieść Elizy Orzeszkowej „Dwa bieguny” to historia miłosna „świeckiego cynika” i wysublimowanej „zakonnicy”. Ona  – jest bogatą dziedziczką, która uważa, że  jej majątek powinien służyć ludziom. On,  to wyrafinowany dekadent, który do rangi najwyższych zasług podnosi ucywilizowanie. Ona całą siebie oddaje dobrym uczynkom ku pamięci brata, który zmarł na zesłaniu po powstaniu, on – doskonaleniu sztuki poprawy życia dla siebie i podobnych sobie. Proponuje jej porzucić wszystko, co ich dzieli, aby być razem, ale sam nie chce z niczego zrezygnować.

Utworem tym Eliza Orzeszkowa, jak sama mówiła, starała się ukazać dwoistość rozumienia pojęcia „ucywilizowanie”: głębię i powierzchowność, altruizm i egoizm.

Książka ta, mimo, że wydana w XXI wieku, potwierdza, że  (niemal) wszystko, co się działo i o czym pisało ponad sto lat, temu nadal jest aktualne… Tempora mutantur, ale czy my się zmieniamy?..