W konferencji wzięła udział córka Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Marta Herling, a także wybitni badacze jego twórczości, pisarze, wydawcy, historycy, dokumentaliści z Polski i Francji, Moskwy i Petersburga. Podczas pierwszego dnia konferencji, w siedzibie Instytutu referaty wygłosili m.in.: niezależna badaczka z Moskwy Swietłana Panicz (Narrator jako świadek: praca pamięci w „Zapiskach sowieckich” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego), prof. KUL Zdzisław Kudelski („Przyjaciele Moskale” w twórczości Gustawa Herlinga-Grudzińskiego) i
Anna Bernhardt z Maisons-Laffitte (Gustaw Herling-Grudziński w Archiwum Instytutu Literackiego w Paryżu).
Drugiego dnia, w Centrum Medialnym Nowej Sceny Teatru Aleksandryjskiego, dyr. Wojciech Śleszyński opowiedział O sowieckim systemie łagrowym w Muzeum Pamięci Sybiru. Upamiętnienie Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Irina Flige z petersburskiego Memoriału o Pamięci GUŁAG-u, a Andrzej Mietkowski z Biblioteki Narodowej przedstawił zdigitalizowane dokumenty Gustawa Herlinga-Grudzińskiego z Londynu. Później nastąpiła prezentacja nowego rosyjskiego wydania „Innego świata” (Wydawnictwo Iwana Limbacha”, 2019) oraz pokaz filmu dokumentalnego „Dziennik pisany pod wulkanem” w reżyserii Andrzej Titkow z komentarzem odautorskim reżysera.
Zwieńczeniem dwudniowej konferencji był wyjazd zaproszonych przez Instytut Polski gości, z udziałem dyrektor Ewy Ziółkowskiej i reprezentującej Konsulat Generalny RP w Petersburgu wicekonsul Magdaleny Okaj, do Jercewa (w obwodzie archangielskim), gdzie znajdował się opisany w „Innym świecie” obóz pracy, w którym Gustaw Herling-Grudziński był więziony. Złożono kwiaty i zapalono znicze przy pomnikach upamiętniających polskiego pisarza oraz ofiary terroru, a także przy pomniku Polaków, zesłanych w latach czterdziestych XX wieku do Jawengi. W bibliotece w Jercewie goście wysłuchali specjalnie na tę okazję przygotowanej prezentacji poświęconej czasom represji i obejrzeli wystawę z pamiątkami po łagiernikach. Ewa Ziółkowska przekazała dyrekcji biblioteki najnowsze rosyjskie wydanie „Innego świata”, a dyrektor Instytut Książki Dariusz Jaworski wzbogacił zbiory o najnowsze polskie wydania książek Herlinga-Grudzińskiego.
Odwiedzono także Muzeum Szałamowa w Wołogdzie.
Rok 2019 na mocy uchwały Sejmu RP z dnia 20 lipca 2018 r. został ustanowiony Rokiem Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.
O konferencji napisali:
fot. Magdalena Michel
Narodowy Dzień Niepodległości w Sankt Petersburgu 🗓
Koncert Chopinowski 🗓
